نقش خانواده در پیشگیری از آسیب های فردی و اجتماعی در دوره ی نوجوانی و جوانی فرزندان

نوجوانی و جوانی به عنوان مراحل حساس رشد، با تحولات پرشتاب روانی، هیجانی و اجتماعی همراه اند که می توانند زمینه ساز آسیب پذیری فرد در برابر تهدیدهای گوناگون باشند. در این میان، خانواده به عنوان بنیادی ترین نهاد تربیتی، نقشی بی بدیل در پیشگیری از آسیب های فردی و اجتماعی ایفا می کند. مقاله حاضر با رویکردی تحلیلی و تلفیق داده های نظری و تجربی، به بررسی کارکردهای گوناگون خانواده در زمینه مراقبت، هدایت، آموزش مهارت های زندگی، الگوسازی رفتاری و ایجاد بستر روانی-عاطفی سالم پرداخته است. یافته های مطالعه نشان می دهند که خانواده هایی که از سبک های فرزندپروری مقتدرانه، ارتباط موثر، و آموزش ارزش های اخلاقی و اجتماعی بهره می برند، فرزندانی تاب آورتر، مسئول تر و کمتر در معرض آسیب های روانی و اجتماعی تربیت می کنند. همچنین، تاکید بر نقش والدین در پرورش هویت، عزت نفس، مهارت های حل مسئله و قدرت نه گفتن به انحرافات، محور اصلی مدل های پیشگیری خانواده محور در این حوزه است. تحلیل محتوای پیشینه و مفاهیم نظری نیز حاکی از آن است که خانواده موثرترین و پایدارترین خط دفاعی در برابر بحران ها و لغزشگاه های دوران نوجوانی و جوانی به شمار می رود. در پایان، پیشنهادهایی کاربردی برای والدین، مربیان و مشاوران با هدف تقویت کارکردهای حمایتی و تربیتی خانواده ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

خانواده ، آسیب های اجتماعی ، آسیب های فردی ، نوجوانی ، جوانی ، فرزندپروری.