گستره واقع گرایی فلسفه اسلامی

واقع گرایی به معنای واقع مستقل از شناخت [= واقع گرایی هستی شناختی] و به معنای واقع متصل به شناخت [= واقع گرایی شناختاری] اصلی ترین اصل فلسفه اسلامی است: دانش فلسفه، واقع مستقل را بر مبنای درک عام عقل از آن، اصل اساسی خود قرار داد و ضرورت و تعریف آن دانش را به این اصل و اصل واقع متصل به شناخت پیوند زد. واقع گرایی متصل به شناخت به واقع گرایی مستقل از شناخت تکیه دارد؛ واقعیتی مستقل و آن سوی قوه شناخت عقلی برقرار است و این قوه می تواند آن را شناسایی کند. گستره واقع گرایی شناختاری در فلسفه اسلامی بر مبنای واقع نمایی تصورات، تصدیقات و قیاس های حصولی و برد آنها در گستره واقع مستقل است. قوه شناخت در هیچ یک از کارهای خود از واقع مستقل گسسته نیست تا به نوعی ذهنی گرایی یا ایده آلیسم دچار شود؛ از این رو هر تصوری از جمله مفاهیم اعتباری و هر تصدیقی، از جمله تصدیقات ناظر به ممتنعات ذاتی و هیچ قیاسی، از جمله قیاس های ناظر به عمل، در فلسفه اسلامی به عقل نسبت داده نمی شود، مگر آنکه ناظر به شناخت واقع مستقل باشد.

کلیدواژه ها:

واقع گرایی ، مفاهیم اعتباری ، نیروی شناخت ، عقل شناختاری ، عقل عملی