تبیین هدفمندی طرح قصص انبیاء الهی در قرآن و عهد عتیق

قصص انبیاء در قرآن و عهد عتیق، هرچند در ظاهر روایتگر شخصیت های مشترکی اند، اما در سطح ساختار، کارکرد و پیام، دو منظومه معنایی متفاوت را بازتاب می دهند. این مقاله با رویکردی تطبیقی، به بررسی تفاوت های بنیادین این دو متن در روایت داستان های انبیاء می پردازد و نشان می دهد که قرآن، قصص را ابزاری برای تربیت فرد، اصلاح جامعه، و تحقق سنت های الهی در تاریخ معرفی می کند؛ در حالی که در عهد عتیق، این داستان ها بیشتر رنگ و بوی قومی، تاریخی و محدود به سرنوشت بنی اسرائیل دارند. در قرآن، پیامبران الگوهایی جهان شمول برای مبارزه با ظلم، دعوت به توحید، و ساخت امت توحیدی اند؛ اما در عهد عتیق، اغلب نقش رهبران قومی یا ناصحان محلی را ایفا می کنند. این تفاوت ها، پیامدهای گسترده ای در عرصه های تربیتی، الهیاتی و تمدنی به دنبال داشته اند؛ به گونه ای که قصص قرآنی به عنوان رکن معرفتی و تمدنی جهان اسلام، در شکل دهی به نظام امت و ارزش های جهانی آن نقش ایفا کرده اند. در مقابل، نگاه عهد عتیق به قصص، بیشتر در خدمت هویت بخشی قومی و سرزمینی قرار گرفته است. مقاله حاضر، با روش توصیفی - تحلیلی و از طریق تحلیل محتوای قرآن کریم و عهد عتیق، به بررسی این تمایز و کارکردهای آن در ابعاد اجتماعی، تاریخی و اعتقادی می پردازد.

کلیدواژه ها:

قصص انبیاء ، قرآن کریم ، عهد عتیق ، کارکرد اجتماعی داستان های دینی