بررسی میزان تاثیرگذاری آموزش عقاید و عمل به عبادات دینی بر رشد اخلاق فردی و اجتماعی از منظر آموزه های قرآنی و روایی

در دنیای معاصر، اقتران میان اخلاق، اعتقادات و عبادات به عنوان یک ضرورت اساسی و غیرقابل انکار در فهم دین مطرح است. اما در این میان پرسش مهم و اساسی این است که رفتارهای اخلاقی بر صورت و محتوای عبادات و اعتقادات انسانی چگونه تاثیرگذار بوده و رابطه بین عبادات و اصول اخلاقی در فرآیند رشد معنوی انسان ها چگونه قابل تحلیل است. به منظور پاسخگویی به این مسئله، در پژوهش حاضر تلاش شده با استفاده از روش «تحلیل مضمون»، به مطالعه روشمند آیات قرآن و روایات معصومان(ع) پرداخته و در دو بخش اعتقادات و عبادات، چگونگی تاثیر متقابل این مسائل در حوزه های اخلاق فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. به دلیل پرهیز از گستردگی مباحث نیز جامعه آماری تحقیق صرفا آیات، روایات و نظرات آیت الله جوادی آملی در نظر گرفته شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که از منظر آموزه های قرآنی و روایی، مهمترین عامل تاثیرگذار در ایجاد جامعه ای سالم، موفق و هدفمند، بهره مندی یکسان و هم زمان از اعتقادات و عبادات و اخلاقیات به صورت همسو است و هیچ کدام به تنهایی نمی توانند جامعه ای آرمانی و مطلوب ایجاد کنند. لذا اخلاقیات به تنهایی یا عبادات در غیاب اخلاقیات، و یا اعتقادات در غیاب اخلاقیات اثرگذاری لازم را بر جامعه نخواهد داشت. بنابراین، پیوند عمیقی بین رفتارهای اخلاقی با اعتقادات و میزان عبادات افراد وجود دارد که در برنامه ریزی های تربیتی و اجتماعی می بایست به این نکات توجه بیشتری نمود.

کلیدواژه ها:

اخلاق ، اعتقادات دینی ، عبادت ، تاثیر عبادات بر اخلاق ، تاثیر اعتقادات بر اخلاق