پیشگیری از فرسودگی تحصیلی و اضطراب امتحان با رویکرد ذهن آگاهی (Mindfulness)

فرسودگی تحصیلی و اضطراب امتحان از جمله مشکلات شایع و پیچیده در میان دانش آموزان و دانشجویان هستند که به دلیل فشارهای روانی، انتظارات بالا و بار تحصیلی سنگین به وجود می آیند. فرسودگی تحصیلی به عنوان یک وضعیت خستگی روانی و عاطفی مزمن، همراه با کاهش انگیزه، کاهش کارایی یادگیری و احساس بی انگیزگی شناخته می شود، در حالی که اضطراب امتحان به عنوان یک واکنش هیجانی شدید و منفی در موقعیت های آزمون و ارزیابی می تواند باعث اختلال در تمرکز، افت عملکرد و کاهش کیفیت نتایج تحصیلی گردد. با توجه به پیامدهای منفی این دو پدیده بر سلامت روان و پیشرفت تحصیلی، پژوهش های نوین به دنبال یافتن راهکارهای موثر جهت پیشگیری و کاهش این مشکلات هستند. یکی از رویکردهای نوین و اثرگذار، ذهن آگاهی (Mindfulness) است که بر پایه تمرکز آگاهانه، پذیرش بدون قضاوت و حضور در لحظه حال استوار است و به افراد کمک می کند تا به شیوه ای هوشیارانه و آرام تر با فشارها و استرس های تحصیلی مواجه شوند.هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش و تمرین های ذهن آگاهی در کاهش فرسودگی تحصیلی و اضطراب امتحان و ارتقاء مهارت های تنظیم هیجانی و تمرکز دانش آموزان و دانشجویان بود. در این پژوهش، نمونه ای از دانش آموزان/دانشجویان تحت آموزش های ذهن آگاهی قرار گرفتند و با استفاده از پرسشنامه های استاندارد فرسودگی تحصیلی و اضطراب امتحان قبل و پس از مداخله مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش های آموزش شامل تمرین های مدیتیشن ذهن آگاهی، تمرکز بر تنفس، اسکن بدن و پذیرش تجربیات بدون قضاوت بود که به صورت جلسات گروهی و تمرین های روزانه اجرا شد.

کلیدواژه ها:

فرسودگی تحصیلی ، اضطراب امتحان ، ذهن آگاهی (Mindfulness) ، سلامت روان ، تنظیم هیجانی