کاربرد مدل های مولد (Generative AI) در بازسازی تصاویر شبکیه برای تشخیص زودهنگام نوروپاتی بینایی

چکیده:پیشرفت های اخیر در مدل های مولد هوش مصنوعی (Generative AI) به ویژه شبکه های مولد تخاصمی (GAN) و مدل های انتشار (Diffusion Models) افق های نوینی را در تحلیل و بازسازی داده های تصویربرداری شبکیه گشوده است. در حوزه چشم پزشکی، این فناوری ها قابلیت بازسازی نواحی تخریب شده یا نویزدار در تصاویر OCT و Fundus را با دقتی فراتر از روش های کلاسیک فراهم آورده اند و امکان تشخیص زودهنگام نوروپاتی بینایی، به ویژه در مراحل پیش بالینی، را به طور چشمگیری افزایش داده اند. این مدل ها با یادگیری عمیق از الگوهای ساختاری میکروسکوپی شبکیه، قادرند بازنمایی های نهفته ای از آسیب های عصبی را استخراج و بازسازی کنند که حتی در تصویربرداری های اولیه قابل مشاهده نیستند. از سوی دیگر، ترکیب این سیستم ها با الگوریتم های تبیینی (Explainable AI) مسیر را برای توسعه ابزارهای بالینی شفاف و قابل اعتماد در تشخیص زودهنگام گلوکوم، نوروپاتی اپتیک و دیگر اختلالات بینایی فراهم می کند. بدین ترتیب، مدل های مولد نه تنها در بهبود کیفیت داده های تصویری بلکه در تحول رویکرد تشخیص و پایش بیماری های عصبی بینایی، نقشی بنیادین و آینده ساز ایفا می کنند.

کلیدواژه ها:

مدل های مولد ، هوش مصنوعی ، بازسازی تصویر شبکیه ، نوروپاتی بینایی ، GAN ، تشخیص زودهنگام ، بینایی سنجی دیجیتال