چالش های روانی دانش آموزان در محیط مدرسه

سلامت روانی دانش آموزان یکی از پایه های اساسی موفقیت آموزشی، اجتماعی و رشدی است و تغییرات اخیر در ساختارهای آموزشی، اقتصادی و فناوری، پیچیدگی ها و فشارهای جدیدی را بر کودکان و نوجوانان وارد ساخته است. این مقاله مروری جامع به شناسایی و تحلیل چالش های روانی دانش آموزان در محیط مدرسه می پردازد و با تمرکز بر پژوهش های منتشرشده از سال ۲۰۱۵ تا کنون، عوامل فردی، خانوادگی، مدرسه ای و اجتماعی را که به بروز اضطراب، افسردگی، افت انگیزه، رفتارهای پرخطر و کاهش تعلق مدرسه منجر می شوند، مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش نشان می دهد فشارهای تحصیلی و انتظارات ناکافی از سازوکارهای حمایتی مدرسه، کیفیت نامناسب روابط معلم-دانش آموز، فقدان دسترسی موثر به خدمات روان شناختی مدرسه ای، نقش همسالان شامل قلدری و انزوا، و پیامدهای ناشی از استفاده نامناسب از فناوری های دیجیتال، محورهای اصلی مخاطرات روانی در مدارس را تشکیل می دهند. ضمن مرور مداخلات اثربخش در سطح جهانی، این مقاله به بررسی امکان پذیری انتقال و بومی سازی برنامه های پیشگیری و مداخله مدرسه محور در بستر نظام آموزشی ایران نیز می پردازد؛ از جمله آموزش مهارت های زندگی و تنظیم هیجان، توسعه تیم های چندرشته ای برای ارائه خدمات روانی، ارتقای ظرفیت حرفه ای معلمان در مدیریت کلاس و شناسایی زودهنگام نشانه ها از طریق برنامه های غربالگری. تحلیل نتایج نشان می دهد مداخلات چندسطحی و ترکیبی که همزمان به کاهش فشارهای ساختاری، تقویت حمایت اجتماعی و ارتقای مهارت های فردی دانش آموز می پردازند، بیشترین اثربخشی را در بهبود شاخص های سلامت روانی دارند. در پایان راهکارهای سیاستی و عملیاتی برای کاهش بار مشکلات روانی در مدارس پیشنهاد شده اند تا زمینه تقویت سلامت روانی نسل دانش آموز را فراهم سازند و مسیر رسیدن به مدرسه ای امن، پایدار و حمایتی برای کودکان و نوجوانان هموار شود

کلیدواژه ها:

روانی دانش آموزان ، فشار تحصیلی ، تعلق مدرسه ای ، حمایت اجتماعی ، مداخلات مدرسه محور