نقش آموزش جغرافیا در ارتقای سواد محیط زیستی دانش آموزان

در دهه های اخیر، چالش های زیست محیطی نظیر تغییرات اقلیمی، تخریب منابع طبیعی، آلودگی های مختلف و بحران های مربوط به تنوع زیستی، ضرورت بازنگری در نظام های آموزشی را بیش از پیش آشکار ساخته است. یکی از حوزه های کلیدی در این راستا، آموزش جغرافیا است که به عنوان پلی میان انسان و محیط، نقشی بنیادین در شکل گیری نگرش ها و رفتارهای زیست محیطی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش آموزش جغرافیا در ارتقای سواد محیط زیستی دانش آموزان دوره متوسطه است. روش تحقیق به صورت ترکیبی (کمی–کیفی) بوده است؛ در بخش کمی از پرسش نامه استاندارد سواد محیط زیستی (NEP) و در بخش کیفی از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با معلمان جغرافیا استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه دهم و یازدهم در مدارس متوسطه شهرهای تهران، اصفهان و شیراز بود. نتایج نشان داد میان سطح سواد محیط زیستی دانش آموزان و کیفیت آموزش جغرافیا رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد (۰.۰۰۱>p، r=۰.۷۲). همچنین، تحلیل محتوای کیفی نشان داد که تاکید بر موضوعات محیطی در کتاب های درسی، استفاده از روش های فعال یادگیری و تلفیق آموزش میدانی، موجب افزایش درک زیست محیطی و رفتارهای مسئولانه تر در دانش آموزان می شود. یافته ها بیانگر آن است که آموزش جغرافیا می تواند به عنوان بستری راهبردی در تحقق آموزش برای توسعه پایدار و ارتقای سواد محیط زیستی نسل آینده مورد توجه سیاست گذاران آموزشی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آموزش جغرافیا ، سواد محیط زیستی ، آموزش برای توسعه پایدار ، دانش آموزان ، رفتار زیست محیطی