ازدواج سفید بازتاب ناکارآمدی فقه اجرایی و نظام قانونگذاری در ساماندهی روابط زناشویی در تمدن ایران اسلامی

ازدواج موقت و چند همسری دو نهاد حقوقی فقهی در حقوق خانواده ایران هستند که با مبانی فقه امامیه در قانون مدنی نهادینه شده اند. در دهه های اخیر گسترش نهاد نوظهور ازدواج سفید هم باشی بدون عقد (رسمی) در تقابل با این ساختارها قرار گرفته است. مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی انتقادی و تطبیقی به بررسی تاثیرات این نهادها بر بنیان خانواده جایگاه زنان و در نتیجه عدم تمایل به فرزندآوری و همچنین پاسخ به نیازهای نسل جدید می پردازد. از طریق تحلیل قوانین ایران اصول فقهی نظیر لاضرر استصلاح، عدالت و بررسی تطبیقی با حقوق انگلستان و اندونزی نشان داده می شود که نهادهای سنتی در شکل فعلی نه تنها کارآمد نبوده اند بلکه به نارضایتی بی اعتمادی و بحران فروپاشی خانواده دامن زده اند. مقاله در پایان پیشنهادهایی برای بازطراحی و بازمعنادهی به این نهادها با هدف عدالت جنسیتی و حمایت موثر از نهاد خانواده و ازدواج دائم و رسمی متناسب با تمدن ایران اسلامی ارائه می کند. همچنین سعی می شود با پیشنهاد تغییر نحوه قانونگذاری و بهره گیری از این ابزار قدرتمند و بهره گیری از نهاد بسیار ویژه و خاص حکم حکومتی در فقه شیعه جامعه را از سردرگمی و گمراهی مفهومی و کارکردی در مورد نکاح موقت خارج کرده و پایه های لرزان خانواده را استحکامی مطمئن ببخشیم.

کلیدواژه ها:

ازدواج موقت ، ازدواج دائم ، چندهمسری ، ازدواج سفید ، فقه امامیه ، حقوق خانواده