اثرات فضای آموزشی خلاق بر یادگیری و رفتار دانش آموزان ابتدایی

این مقاله مروری به بررسی تحلیلی و جامع اثرات فضای آموزشی خلاق بر ابعاد مختلف یادگیری و الگوهای رفتاری دانش آموزان در دوره ابتدایی می پردازد. دوره ابتدایی به عنوان سنگ بنای نظام آموزشی، مرحله ای حیاتی در شکل گیری نگرش دانش آموزان نسبت به یادگیری و محیط مدرسه است. فضاهای آموزشی سنتی، با ساختار صلب، یکنواخت و معلم محور، اغلب با نیازهای رشدی کودکان در این سنین، که مبتنی بر کاوش، حرکت، بازی و تعامل است، در تضاد قرار دارند. این عدم انطباق می تواند منجر به کاهش انگیزه، یادگیری سطحی و بروز رفتارهای نامطلوب شود. در مقابل، یک فضای آموزشی خلاق به عنوان یک اکوسیستم چندبعدی تعریف می شود که شامل ابعاد فیزیکی (مانند مبلمان انعطاف پذیر، غنای حسی و دسترسی به مواد متنوع)، ابعاد آموزشی (مانند یادگیری مبتنی بر پروژه و بازی) و ابعاد روانی-اجتماعی (مانند فرهنگ پذیرش اشتباه و تشویق به ریسک پذیری) است. این مقاله با تکیه بر مبانی نظریه های یادگیری ساختن گرا و روانشناسی رشد، به این پرسش پاسخ می دهد که چگونه چنین محیطی می تواند به طور همزمان بر فرآیندهای شناختی و رفتاری دانش آموزان تاثیر بگذارد. تحلیل یافته های پژوهشی نشان می دهد که فضاهای خلاق با افزایش مشارکت فعال، تقویت انگیزش درونی و فراهم کردن فرصت هایی برای خودمختاری، به یادگیری عمیق تر و معنادارتر منجر می شوند. همزمان، این محیط ها از طریق پاسخگویی به نیازهای طبیعی کودکان برای حرکت و انتخاب، به کاهش رفتارهای نامطلوب، افزایش خودتنظیمی و تقویت مهارت های اجتماعی مانند همکاری و همدلی کمک می کنند. نتایج این بررسی بر ضرورت یک تغییر پارادایم در طراحی فضاهای آموزشی دوره ابتدایی تاکید کرده و پیامدهای کاربردی برای مربیان، مدیران و طراحان ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

فضای آموزشی خلاق ، یادگیری فعال ، رفتار دانش آموزان ، دوره ابتدایی ، روانشناسی تربیتی