زن، قدرت و قضا در تاریخ نگاری اسلامی و فارسی: تحلیل تطبیقی روایت بوران در تاریخ طبری و بلعمی

هدف این پژوهش بررسی تطبیقی نحوه بازنمایی پادشاهی بوران در دو متن مهم تاریخ نگاری اسلامی و فارسی، یعنی تاریخ طبری و تاریخ بلعمی است. مسئله اصلی این پژوهش آن است که چگونه تفاوت دیدگاه های کلامی، روش های تاریخ نگاری و زمینه های فرهنگی دو مولف، بر بازتاب تصویر زن، مفهوم قضا و جبر، و مشروعیت قدرت تاثیر گذاشته است. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و با رویکرد متن پژوهانه انجام گرفته است. داده های پژوهش با تحلیل محتوای روایات مرتبط با بوران در هر دو اثر گردآوری شده و مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که طبری با بهره گیری از رویکرد اسنادی و نگاه قضا و قدری، قدرت زنانه را تنها در پرتو مشیت الهی مشروع می داند. در مقابل، بلعمی با زبانی ساده، عقل گرایانه و ملی گرا، قدرت بوران را در چارچوب عدالت و شایستگی فردی توجیه می کند. نتیجه پژوهش آن است که تفاوت جهان بینی مولفان و شیوه روایت پردازی آن ها، نقش تعیین کننده ای در نوع نگاه به زن و قدرت سیاسی در روایت تاریخی داشته است.

کلیدواژه ها:

بوران ، تاریخ طبری ، تاریخ بلعمی ، قضا و جبر ، زن در قدرت