تحلیل کیفی نقش رمزارزها در گسترش جرایم پولشویی و فرار مالیاتی در ایران

هدف این پژوهش بررسی نقش رمزارزها در گسترش جرایم پولشویی و فرار مالیاتی در ایران است. مطالعه با تمرکز بر تحلیل تجربه های تخصصی کارشناسان حوزه های مالی، حقوقی و فناوری اطلاعات، ابعاد ساختاری، نهادی و فناوری این پدیده نوظهور را مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد پدیدارشناسی و مبتنی بر روش کلایزی (۱۹۸۷) است که به منظور استخراج مضامین و ساختارهای معنایی پنهان در داده های کیفی طراحی شده است. نمونه پژوهش شامل هشت نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه های مالی، حقوقی، فناوری اطلاعات و جرایم اقتصادی از استان آذربایجان غربی بود که با توجه به معیارهای تخصصی شامل تجربه مستقیم در کار با رمزارزها، آگاهی از چالش های نظارتی و عملیاتی مرتبط با پولشویی و فرار مالیاتی و دسترسی به داده های تراکنش های مالی انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شد که شامل پرسش های کلی، عمیق تر و پایانی برای پوشش کامل ابعاد مسئله بود. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که رمزارزها به واسطه ویژگی های ناشناس بودن ساختاری، امکان انتقال سریع و بدون ردیابی، خلاهای قانونی و ضعف نظارتی، کاربرد رمزارزهای حریم محور، فعالیت در پلتفرم های غیرمجاز و ناتوانی در همکاری فراملی، نقش کلیدی در گسترش پولشویی در ایران دارند. همچنین، در زمینه فرار مالیاتی، مضامین اصلی شامل عدم شفافیت درآمدها و دارایی های رمزارزی، ضعف نظام مالیاتی، فرار از سامانه های رسمی، استفاده از رمزارز به عنوان ابزار پوششی معاملات، ناکارآمدی زیرساخت های اجرایی و ضعف نهادی بودند. رمزارزها با بهره گیری از ویژگی های فناورانه و وجود خلاهای ساختاری و نهادی، بستری مناسب برای پولشویی و فرار مالیاتی در ایران فراهم کرده اند.

کلیدواژه ها:

رمزارز ، پولشویی ، فرار مالیاتی