تحلیل نقش احترام متقابل در افزایش مشارکت تحصیلی دانش آموزان

احترام متقابل، به عنوان یکی از مولفه های بنیادین روابط انسانی، نقشی تعیین کننده در کیفیت فرآیندهای آموزشی ایفا می کند. در فضای مدرسه، این رویکرد فراتر از ادب و نزاکت، به معنای پذیرش تفاوت ها، شنیدن فعال، و ایجاد حس ارزشمندی در دانش آموزان است (شریفی، ۱۴۰۰). پژوهش ها نشان داده اند که احترام متقابل نه تنها اعتماد و امنیت روانی را افزایش می دهد، بلکه شاخص های مشارکت تحصیلی — شامل ابعاد رفتاری، شناختی و هیجانی — را تقویت می کند (حسینی، ۱۳۹۹). این مقاله با رویکرد تحلیلی–مروری، ضمن بررسی مبانی نظری و مرور پژوهش های داخلی و خارجی، به تحلیل رابطه میان احترام متقابل و افزایش مشارکت تحصیلی دانش آموزان می پردازد. یافته ها نشان می دهد که وجود فرهنگ احترام در تعاملات آموزشی، موجب رشد اعتماد، انگیزه و خودکارآمدی می شود؛ در نتیجه عملکرد تحصیلی و مشارکت دانش آموزان بهینه سازی می گردد (مرادی، ۱۴۰۱). هدف این مرور، ارائه راهکارهایی برای نهادینه سازی احترام متقابل در مدارس و تبیین اثرات مثبت آن بر فرآیند یادگیری است. نتایج می تواند مبنایی برای سیاست گذاری های آموزشی و طراحی برنامه های حرفه ای معلمان باشد.

کلیدواژه ها:

احترام متقابل ، مشارکت تحصیلی ، انگیزش ، ایمنی روانی ، تعاملات آموزشی