مقایسه تاثیر روش های سنتی و نوین تدریس بر انگیزش و خلاقیت دانش آموزان

این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر روش های سنتی (معلم محور) و نوین (دانش آموزمحور/تسهیل گرایانه) تدریس بر دو مولفه حیاتی یادگیری، یعنی انگیزش و خلاقیت دانش آموزان انجام شده است. در عصر حاضر که نیاز به نوآوری و مهارت های قرن بیست ویکم افزایش یافته، بازتعریف الگوهای تدریس برای پرورش نسلی خلاق و خودانگیخته، امری ضروری به شمار می آید. این مقاله با رویکرد تحلیلی-تطبیقی، مبانی نظری، شواهد تجربی و مطالعات پیشین مرتبط با هر دو دسته از روش های تدریس را بررسی می کند تا تاثیر مستقیم آن ها بر انگیزش درونی و ابعاد چهارگانه خلاقیت (سیالی، انعطاف، اصالت و بسط) روشن شود.یافته های پژوهش نشان می دهند که روش های سنتی، همچون سخنرانی و انتقال مستقیم دانش، هرچند در انتقال سریع اطلاعات پایه کارآمدند، اما عمدتا انگیزش بیرونی (مبتنی بر نمره و تشویق بیرونی) را افزایش داده و با محدود کردن فرصت های تفکر واگرا، ریسک پذیری و آزمون و خطا، رشد خلاقیت دانش آموزان را سرکوب می کنند (رستمی، ۱۳۸۸؛ Amabile, ۱۹۹۶). در مقابل، روش های نوین، شامل یادگیری مبتنی بر پروژه، بحث های گروهی، فعالیت های تعاملی و تدریس تسهیل گرایانه، با ارتقای خودمختاری، درگیری فعال دانش آموز و ارائه محیط های امن و بازپایان، انگیزش درونی را تقویت کرده و زمینه پرورش خلاقیت را به صورت گسترده فراهم می کنند(کامرون وود، ۱۳۹۸؛ Deci & Ryan, ۲۰۰۰.)نتیجه گیری پژوهش حاکی از آن است که گذار از مدل کنترل محور سنتی به مدل تسهیل گرای نوین، تنها راهکار موثر برای انطباق نظام آموزشی با نیازهای پیچیده و متغیر قرن بیست و یکم است. این تحول مستلزم اصلاح ساختارهای ارزیابی، به کارگیری روش های بازخورد محور و آموزش تخصصی معلمان برای تقویت مهارت های تسهیل گری است. همچنین، ایجاد فرصت های عملی برای تجربه، آزمایش و نوآوری در کلاس، کلید موفقیت در پرورش نسل خلاق و نوآور آینده محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

خلاقیت ، انگیزش ، معلم تسهیل گر ، یادگیری فعال