رسالت شعر و شاعری در مصیبت نامه عطار، شاعری از خراسان، مهد شعر فارسی

عطار نیشابوری، شاعر و عارف قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری، نظریه های جامعی درباره ی رسالت شعر و شاعری دارد. خراسان مهد شعر فارسی دری است؛ از این جهت، در شکل­گیری نظریه ی شعری فارسی تاثیر بسزایی داشته است. یکی از مهم ترین آثار عطار مصیبت نامه است که در آن شعر بیرون از جهان شعری و با دیدی فلسفی روایت شده است. پژوهش حاضر، که به شیوه ی توصیفی تحلیلی انجام شده، مقوله ی رسالت شعر و شاعری از دیدگاه عطار در مصیبت نامه را به طورکامل تحلیل و طبقه بندی کرده است. پس از بررسی مصیبت نامه و استخراج ابیات موردنظر، اشعار موجود در چهار دسته طبقه بندی شدند که عبارت اند از: ۱. رسالت شعر و شاعری در برابر مخاطب که شامل توجه به نگرش دینی و ظرف وجودی مخاطب است؛  ۲. رسالت شعر و شاعری در برابر شاعر که شامل توجه به توسعه ی وجودی او و فارغ بودنش است؛  ۳. رسالت شعر و شاعری در برابر شعر که نخستین آن، پرهیز از تکلف است و سپس در دو دسته ی کلی رسالت صوری و محتوایی بررسی شده است. رسالت صوری شامل عروض و قافیه دانی است و زیرمجموعه های رسالت محتوایی عبارت اند از: رسالت شرعی، حکمی، پرهیز از مدح، هزل و بکرسرایی؛ ۴. رسالت شعر و شاعری برای ملزم کردن شعر و شاعر به خاموشی در برخی امور که این مقوله در دو دسته ی حکیمانه و عارفانه بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

رسالت شاعر ، عطار نیشابوری ، مصیبت نامه ، نظریه شعر