انحصار خشونت مشروع و چالشهای آزادی عمومی بازخوانی انتقادی نظریه ماکس وبر در پرتو حقوق شهروندی

انحصار خشونت مشروع یکی از مفاهیم کلیدی و بنیادین نظریه دولت مدرن است که توسط ماکس وبر به عنوان ویژگی متمایز کننده دولت تعریف شده است. این مفهوم بیانگر آن است که دولت تنها نهادی است که حق مشروع استفاده از زور و خشونت فیزیکی را در قلمرو مشخصی دارد و این انحصار پایه مشروعیت و اقتدار حاکمیت سیاسی به شمار میرود. در دنیای معاصر، به ویژه در جوامعی مانند ایران، این انحصار خشونت مشروع با چالشهای جدی در حوزه آزادیهای عمومی و حقوق شهروندی مواجه است. این مقاله با رویکردی انتقادی و تحلیلی به واکاوی رابطه میان انحصار خشونت مشروع و چالشهای ناشی از آن در زمینه آزادیهای عمومی و حقوق شهروندی می پردازد. با تمرکز بر ایران به عنوان نمونه ای از کشورهایی که ساختارهای سیاسی و اجتماعی خاصی دارند و مقایسه تطبیقی با چند کشور منتخب دارای ساختارهای دموکراتیک و پاسخگو، این پژوهش تلاش می کند تا تعارضات و همپوشانی های میان این دو حوزه را شناسایی و تحلیل نماید. یافته ها نشان می دهد که انحصار خشونت مشروع اگرچه لازمه حفظ نظم و امنیت است، اما در صورت فقدان محدودیت های قانونی، شفافیت و پاسخگویی می تواند به نقض آزادیهای عمومی و حقوق شهروندی منجر شود و مشروعیت حاکمیت را به مخاطره اندازد. این پژوهش با بهره گیری از منابع معتبر فارسی و بین المللی و تحلیل تطبیقی درصدد است تا به فهم عمیق تری از چالشهای حکمرانی اجتماعی و راهکارهای تحقق توازن میان قدرت و آزادی دست یابد.

کلیدواژه ها:

خشونت مشروع ، حقوق شهروندی ، آزادیهای عمومی ، حکمرانی مشارکتی ، ماکس وبر