نقش آموزش در ارتقای آگاهی شهروندان نسبت به حقوقشان

در عصر تحول دیجیتال و گسترش جوامع مدنی، آگاهی شهروندان از حقوق فردی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود، به عنوان یکی از ارکان بنیادین توسعه پایدار، عدالت اجتماعی و حکمرانی مطلوب شناخته می شود. با این حال، بخش قابل توجهی از شهروندان در جوامع مختلف، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، همچنان از حقوق قانونی خود بی اطلاع هستند یا توانایی مطالبه آن را ندارند. هدف این مقاله، بررسی نقش آموزش—اعم از رسمی، غیررسمی و فناورانه—در ارتقای سطح آگاهی حقوقی شهروندان و تحلیل راهکارهای نهادینه سازی آموزش حقوق شهروندی در ساختارهای شهری و آموزشی است.پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای اسناد، گزارش ها، مقالات علمی و داده های تجربی، به بررسی تجربیات داخلی و بین المللی در زمینه آموزش حقوق شهروندی پرداخته و با بهره گیری از سبک ارجاع دهی APA، منابع معتبر و به روز را مورد استفاده قرار داده است. نوآوری این مقاله در تمرکز بر آموزش های محله محور، بهره گیری از فناوری های نوین مانند شبکه های اجتماعی، پلتفرم های آموزشی تعاملی، و مشارکت فعال شهروندان در طراحی و اجرای برنامه های آموزشی است.یافته های تحقیق نشان می دهد که آموزش عمومی در سطح محلی، به ویژه از طریق نهادهایی چون شهرداری ها، فرهنگسراها، خانه های محله و سازمان های مردم نهاد، نقش موثری در افزایش آگاهی حقوقی شهروندان ایفا می کند. همچنین، استفاده از ابزارهای دیجیتال و رسانه های اجتماعی موجب فراگیر شدن آموزش و افزایش مشارکت شهروندان در فرآیند یادگیری شده است. با این حال، چالش هایی نظیر نبود ساختار رسمی آموزش حقوق شهروندی، کمبود منابع انسانی متخصص، نابرابری در دسترسی به آموزش و ضعف در محتوای آموزشی، مانع تحقق کامل اهداف آموزشی در این حوزه شده اند.در نتیجه، مقاله پیشنهاد می کند که برای ارتقای آگاهی حقوقی شهروندان، باید آموزش حقوق شهروندی به صورت نهادینه در برنامه های آموزشی شهری و ملی گنجانده شود، نهادهای تخصصی در سطح محلی ایجاد گردد، و از ظرفیت سازمان های مردم نهاد، رسانه ها و فناوری های نوین برای طراحی دوره های تعاملی، بومی سازی شده و مشارکتی بهره گرفته شود. این اقدامات می توانند زمینه ساز شکل گیری جامعه ای آگاه، مطالبه گر، مسئولیت پذیر و مشارکت جو باشند.

کلیدواژه ها:

آموزش حقوق شهروندی ، آگاهی اجتماعی ، توانمندسازی شهروندان ، توسعه پایدار ، مشارکت مدنی ، فناوری آموزشی ، عدالت اجتماعی ، آموزش غیررسمی ، نهادهای محلی ، سبک APA