ترویج فرهنگ قرض الحسنه جهت کاهش نیاز های اجتماعی و اقتصادی

مقدمه مطالعه رفتارهای اقتصادی به ویژه در اقتصاد اسلامی از مباحث مهم اقتصادی است. نظام مالی اسلامی با به رسمیت شناختن و برانگیختن انگیزه های معنوی، رفتارهای اقتصادی را در جهت رفع نیازهای اقتصادی و اجتماعی سامان داده و نهادهای مالی موجود در جامعه، ضمن تعامل با یکدیگر، در یک چارچوب معین، به سمت تحقق اهداف مشخص حرکت می کنند. در نظام پولی- مالی اسلامی راه کارهای جایگزین قرض ربوی که در سیستم سنتی و رایج اصلی ترین راه جهت تلاقی دادن عرضه و تقاضای وجوه است، پیش بینی شده تا سیستم اقتصادی دچار بن بست نگردد. یکی از نهادهای موجود در جوامع اسلامی در راستای تامین مالی قرض الحسنه بوده که نقش اساسی در کاهش فقر و برآوردن نیازهای ضروری مسلمانان دارد (عبادی، جعفری،۱۳۹۹). قرض الحسنه ثوابی بالاتر از صدقه دارد. این نهاد در طول تاریخ اسلام سیرتکاملی داشته، گاه در قالب قرض های شخصی، گاه در قالب صندوق های قرض الحسنه خانگی، محلی و منطقه ای بوده بعد از انقلاب و تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا، وارد بانکداری شد و بانک ها بخشی از منابع خود را به قرض الحسنه اختصاص دادند و امروزه بانک هایی به عنوان بانک های قرض الحسنه هستند (موسویان، کشاورزیان، ۱۳۹۹). مکتب اقتصادی اسلام،با تحریم ربا و ایجاد عدالت،قرض الحسنه را به عنوان بهترین شیوه جایگزین برای ربا جهت استفاده متقاضیانی که توانایی بازپرداخت سود را ندارند در نظر گرفته است.ثروتمندان با در نظر گرفتن پاداش معنوی قرض الحسنه،داوطلبانه اقدام به انجام آن می کنند.در این شیوه،امکان در اختیار قرار گرفتن امکانات مالی برای استفاده کنندگان از قرض الحسنه، که عمدتا گروه های کم درآمد جامعه را تشکیل می دهند،فراهم می گردد (بافرانی و همکاران،۱۳۹۷). همچنین،در دو دهه اخیر، در بسیاری از کشورها،اعتبارات قرض الحسنه،به عنوان راهکاری مناسب برای ایجاد فرصت های شغلی جدید، به ویژه فعالیت های خوداشتغالی و جهت مقابله با فقر و توانمندسازی افراد در مناطق کم درآمد مطرح شده است و برخی کشورها، در این زمینه،به توفیق های چشمگیری دست یافته اند.چنین تجربه ای در کشورهای گوناگون،بیانگر اثر این نوع اعتبارات و تسهیلات بر کاهش نابرابری ها و فقر از طریق ایجاد فرصت های شغلی جدید است( حسن زاده، ازوجی،۱۳۸۵). مفهوم قرض الحسنه: لغت قرض الحسنه از دو کلمه ترکیب شده است: ۱- قرض: گونه ای از بریدن و قطع کردن است و مالی را که به دیگری داده می شود به شرط باز گرداندن (عین یا بدل آن) قرض می خوانند.

کلیدواژه ها:

قرض الحسنه ، رفتارهای اقتصادی ، نظام مالی اسلامی ، قرض ربوی ، نیازهای اقتصادی ، نظام پولی- مالی اسلامی ، فقر ، بانکداری بدون ربا ، مکتب اقتصادی اسلام ، اعتبارات قرض الحسنه ، فرصت های شغلی ، خوداشتغالی ، توانمندسازی ، نابرابری ها