رابطه کارایی و عدالت در اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی

علم اقتصاد با بیش از یک قرن جدایی از دین و تفکرات دینی در دهه های اخیر ارتباطی دوباره با دین برقرار کرد که حاصل آن ورود [ادبیات اقتصاد دینی و اقتصاد دین] است. علیرغم اینکه یکی از عوامل رشد اقتصادی کارآیی می باشد و حتی به عنوان پایه اساسی مناسبات جامعه شناخته می شود اما لزوما هر چه کارآیی با تر باشد دلیل بر عدالتر بودن اقتصاد نیست. طرفداران عدالت اجتماعی علی رغم توجه خاص به کارآیی اما عدالت را ارجح بر کارآیی می دانند. در تعالیم اسلامی نیز پیوسته به برقراری عدالت در تمام شقوق زندگی تاکید شده است. اما دستیابی به حداکثر کارایی اقتصادی بدون لحاظ عدالت اقتصادی مورد نظر قابل قبول نمی باشد. مقدمه: عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام عبارت است از رفاه عمومی و ایجاد تعادل و توازن در ثروت ها درآمدها و همچنین عدالت به عنوان یکی از با ترین و بزرگترین آرمانهای انسانی است که موجب حرکت های انقلابی بزرگی در طول تاریخ شده و معیاری برای سنجش و ارزیابی نهادهای فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود همچنین اقتصاد از عوامل مهم فرهنگی و رستگاری یا فروپاشی و نابودی جوامع است بنابراین تش در جهت معاش در زمره جهاد فی سبیل محسوب می شود. اقتصاد کارآمد بر رفاه اقتصادی در میان مباحث عمده اقتصادی نقش محوری دارد. اقتصاد کارآمد یک شاخص از شاخص های اقتصاد سالم است همچنان که کارایی و عدالت از عوامل رشد و پیشرفت و سامت اقتصادی و اجتماعی است اما ظلم از عوامل ویرانگر پیشرفت جامعه محسوب می گردد. شکی نیست که در بلندمدت اقتصاد بیمار زمینه را برای نابودی جامعه و حاکمیت فساد و جرم و جنایت بیشتر مهیا می کند. امروزه اهمیت و ضرورت عدالت بر همگان آشکار و مبرهن شده و این باور اثبات شده که توسعه بدون عدالت امکان ادامه ندارد و اگر چنین توسعه ای در کوتاه مدت حاصل شود در دراز مدت خسارت های جبران ناپذیری را تحمیل می کند. برای کشور ما که از یک طرف به علل گوناگون داخلی و خارجی توسعه و پیشرفت اقتصادی را به صورت یک ضرورت انکار ناپذیر دنبال می کند و از طرف دیگر آرمانهای عدالت نیز از دغدغه های جدی ملی و اسلامی ان محسوب می شود مسئله عدالت اهمیت دوچندان پیدا می کند، لذا مباحثی همچون مناسبات اقتصادی سالم، لزوم تولید، اعتدال در مصرف، عدالت در

کلیدواژه ها:

عدالت اقتصادی ، کارایی اقتصادی ، اقتصاد اسلامی ، رفاه اقتصادی ، ظلم اقتصادی