چگونه توانستم مشارکت دانش آموزان کم حرف و خجالتی را در فعالیت های کلاسی افزایش دهم؟

در این اقدام پژوهی، به عنوان معلم پایه ششم ابتدایی مدرسه دخترانه سوره با ۴ سال سابقه تدریس و دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، با مشاهده عدم مشارکت تعدادی از دانش آموزان کم حرف و خجالتی در کلاس، تصمیم گرفتم راهکارهای عملی برای حل این مشکل بیابم. پس از بررسی پیشینه تحقیق و مشورت با متخصصان، سه دسته راهکار اصلی را طراحی و به مدت ۸ هفته اجرا کردم: ۱. راهکارهای آموزشی: از روش 'فکرکن-جفت کن-به اشتراک بگذار' (TPS) استفاده کردم که ابتدا دانش آموزان را به صورت دو نفره به بحث واداشتم و سپس به تدریج مشارکت در جمع کلاس را گسترش دادم. ۲. راهکارهای محیطی: چیدمان کلاس را به صورت U مانند تغییر دادم و پس از هر سوال، ۵-۷ ثانیه زمان انتظار در نظر گرفتم تا دانش آموزان کمرو فرصت فکر کردن داشته باشند. ۳. راهکارهای ارتباطی: به هر دانش آموز بازخورد فردی و توصیفی مثبت دادم و جملات تشویقی مانند 'نظر جالبی داری' را به کار بردم. نتایج اجرای این راهکارها بسیار رضایت بخش بود. تعداد دانش آموزانی که در بحث های کلاسی مشارکت می کردند از ۵ نفر به ۱۵ نفر افزایش یافت. نمرات مشارکت کلاسی ۳۰٪ بهبود پیدا کرد و رفتارهای اجتنابی مانند پایین انداختن سر یا سکوت مطلق تا ۵۰٪ کاهش یافت. از این تجربه دریافتم که با صبر، برنامه ریزی دقیق و به کارگیری راهکارهای علمی می توان فضای کلاس را به محیطی امن و تشویق کننده برای تمام دانش آموزان تبدیل کرد. این تغییر نه تنها بر یادگیری فردی آن ها تاثیر مثبت گذاشت، بلکه پویایی کل کلاس را نیز افزایش داد. نتیجه گیری: ترکیب راهکارهای آموزشی، محیطی، و ارتباطی به صورت تلفیقی و مرحله ای، مشارکت دانش آموزان کم حرف را به طور معناداری افزایش داد و فضای کلاس را به محیطی پویا و امن تبدیل کرد.

کلیدواژه ها:

مشارکت کلاسی ، دانش آموزان کم حرف ، کمرویی آموزشی ، راهکارهای تدریس ، روش TPS