تغییرات اپی ژنتیک ناشی از مصرف محرک ها، اوپیوئیدها و کانابیس

مصرف محرک ها، اوپیوئیدها و کانابیس از اصلی ترین دلایل اختلالات وابستگی و مسائل روان پزشکی در مقیاس جهانی محسوب می شود. این مواد نه تنها تاثیرات آنی بر سیستم عصبی مرکزی دارند، بلکه تغییرات پایداری در بیان ژن ها از طریق مکانیسم های اپی ژنتیک به وجود می آورند. اپی ژنتیک به تغییرات قابل بازگشت در بیان ژن ها اطلاق می شود که بدون تغییر در توالی DNA صورت می گیرد و شامل فرآیندهایی مانند متیلاسیون DNA، تغییرات شیمیایی هیستون ها و تنظیم RNAهای غیرکد کننده می باشد. شواهد حاکی از آن است که مواد محرک مانند کوکائین و مت آمفتامین منجر به تغییر در الگوهای متیلاسیون ژن های مربوط به پاداش عصبی می شوند، اوپیوئیدها تغییرات پایداری در ساختار کروماتین ایجاد کرده و ترکیبات فعال کانابیس بر بیان ژن های مرتبط با حافظه، اضطراب و پاسخ ایمنی تاثیر می گذارند. این تغییرات قادرند مسیرهای نورونی را دوباره تنظیم کرده و به وابستگی مزمن و تغییرات بلندمدت در رفتار منجر شوند. این مقاله مروری به قصد تحلیل نظام مند نتایج موجود درباره تغییرات اپی ژنتیکی ناشی از این سه دسته ماده، بررسی قابلیت بیومارکرهای اپی ژنتیک در تشخیص و درمان، و شناسایی خلاهای تحقیقاتی و مسیرهای آینده پژوهش ها در این زمینه نوشته شده است.

کلیدواژه ها:

اپی ژنتیک ، متیلاسیون DNA ، RNAهای غیرکدکننده ، محرک ها ، اوپیوئید ، کانابیس