اثر زاویه معابر در کاهش آلودگی بصری فضاهای باز شهری در مقیاس واحد همسایگی (نمونه موردی شهر زابل در منطقه گرم و خشک)

در طول حیات، فعالیتها و نیازها در جوامع ایستا باقی نمانده و تمایل به تغییر دارند و این تغییر زمینه رشد و دگرگونی کالبد شهر را فراهم می کند. فضای شهری به عنوان اصلی ترین عنصر کیفیت زندگی شهرنشینان همواره در راستای کشف راه هایی برای افزایش رفاه ساکنان است. لذا طراحان و برنامه ریزان شهری همواره تلاش دارند با استفاده از عناصر نرم و سخت موجود در فضاهای شهری، رفاه را در این فضاها افزایش دهند. یکی از مهمترین چالش های جوامع امروزی، انطباق مناطق شهری با شرایط جوی و اقلیمی است به گونه ای که تنوع در بافت های شهر و گونه های ساخت در اقلیم های متفاوت نیز پاسخی به این امر است. شهر زابل به عنوان یکی از بادخیزترین شهرهای کشور نسبت به وزش بادهای شدید در طول سال بافت ویژه ای به خود دیده است. بررسی های میدانی نشان می دهد نه تنها وجود گرد و غبار در فضاهای شهری به یکی از چالش های اخیر در این شهر تبدیل شده بلکه حرکت زباله های معلق در هوا نیز منظر و کیفیت زیست در شهر را به شدت کاهش داده است. اگرچه این امر از بعد فرهنگی نیز نیازمند بررسی است، اما مسئله اصلی این پژوهش ارائه راهکاری در جهت کاهش تجمع زباله ها در فضاهای باز شهری است. بنابراین این پژوهش با هدف حذف زباله های سرگردان در فضاهای باز شهری بر اثر وزش باد در شهر زابل انجام شده است. نتایج نشان می دهد عناصر همچون زاویه تقاطع معابر، عرض معابر متقاطع و ارتفاع ساختمان های مجاور از جمله مهمترین عناصری هستند که همانطور که ترکیب نامناسب آنها سبب تجمع زباله ها در یک نقطه می گردد بلکه ترکیب مناسب آنها نیز می توانند مانع تجمع زباله ها در فضاهای شهری به ویژه در مقیاس محلی گردد.

کلیدواژه ها:

ریخت شناسی شهر ، تجمع زباله های شهری ، سرگردان ، فضاهای شهری باز ، وزش باد ، محله مدرس ، شهر زابل