بررسی اثربخشی آموزش مدیریت هیجانات در افزایش رضایت تحصیلی کودکان دبستانی

زمینه: رضایت تحصیلی، به عنوان یک سازه شناختی-عاطفی و بخشی حیاتی از سلامت روانشناختی دانش آموزان، فراتر از نمرات صرف است و پیش بینی کننده موفقیت های بلندمدت و انگیزه درونی محسوب می شود. ضعف در مدیریت هیجانات منفی (مانند اضطراب و خشم) می تواند مانعی جدی در مسیر دستیابی به این رضایت باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ترکیب نظام مند ادبیات موجود در بازه زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۳، به بررسی اثربخشی برنامه های آموزش مدیریت هیجانات (شامل تنظیم هیجان و مهارت های مقابله ای) بر ارتقاء رضایت تحصیلی در کودکان دوره ابتدایی می پردازد. روش: این مرور تحلیلی با استفاده از مدل مرور نظام مند (Systematic Review) و جستجوی هدفمند در پایگاه های اطلاعاتی داخلی (نورمگز، سیویلیکا، مگ ایران) و بین المللی (Scopus, ERIC, Google Scholar) انجام پذیرفت. معیار ورود، مطالعاتی بودند که به طور مستقیم تاثیر یک مداخله آموزشی هیجانی بر متغیر رضایت یا دلبستگی تحصیلی را در جامعه آماری دانش آموزان ۶ تا ۱۲ سال بررسی کرده بودند. یافته های کلیدی: تحلیل ۲۸ مقاله منتخب نشان داد که برنامه های آموزش مدیریت هیجانات، به ویژه آن هایی که بر مهارت های شناسایی هیجانات (Emotional Recognition) و بازسازی شناختی (Cognitive Reframing) تمرکز دارند، اثربخشی بالایی در افزایش رضایت تحصیلی دارند. این تاثیر عمدتا از طریق نقش واسطه ای افزایش خودتنظیمی تحصیلی و کاهش اضطراب امتحان اعمال می شود (احمدی و کریمی، ۱۴۰۲). برنامه های فعال و مشارکتی موثرتر گزارش شده اند. نتیجه گیری: آموزش سیستماتیک مدیریت هیجانات در دوران ابتدایی، یک استراتژی قدرتمند و ضروری برای تقویت ابعاد غیرشناختی موفقیت تحصیلی و ارتقاء تجربه مثبت دانش آموز از محیط مدرسه است. این یافته ها ضرورت ادغام این مهارت ها در برنامه درسی رسمی را تایید می کند.

کلیدواژه ها:

مدیریت هیجانات ، تنظیم هیجان ، رضایت تحصیلی ، خودتنظیمی ، دانش آموزان ابتدایی ، مرور نظام مند.