تحول نقش معلم در برنامه ریزی درسی در عصر هوش مصنوعی: از مجری به طراح برنامه درسی

با گسترش روزافزون فناوری های نوظهور به ویژه هوش مصنوعی، فضای آموزش دستخوش تحولاتی بنیادین شده است. در این میان، نقش معلم در برنامه ریزی درسی نیز از جایگاه سنتی خود به عنوان مجری صرف محتوا، به نقشی پویا و مشارکتی در طراحی، هدایت و ارزیابی فرآیند یاددهی–یادگیری تغییر یافته است. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و با استفاده از منابع علمی داخلی و خارجی ، به واکاوی تحول نقش معلم در برنامه ریزی درسی در بستر هوش مصنوعی می پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند سامانه های یادگیری تطبیقی، تحلیل گرهای داده محور و سامانه های بازخورد هوشمند، موجب افزایش قدرت تصمیم گیری معلمان در فرایند برنامه ریزی درسی شده و امکان طراحی محتوای شخصی سازی شده، پایش مستمر عملکرد یادگیرندگان و بازنگری پویا در اهداف آموزشی را فراهم می کنند. از سوی دیگر، این تحول نیازمند توانمندسازی حرفه ای معلمان در حوزه هایی چون سواد دیجیتال، اخلاق فناوری، تحلیل داده های آموزشی و تفکر طراحی است. در نتیجه، رویکرد معلم به مثابه طراح برنامه درسی به عنوان الگویی نوین در آموزش عصر دیجیتال، مستلزم بازنگری در نظام های تربیت معلم، خط مشی گذاری آموزشی و طراحی برنامه های درسی دانشگاهی شده است. این پژوهش با تبیین ابعاد مختلف این دگرگونی، چشم اندازی برای بهره مندی هوشمندانه و اخلاق محور از ظرفیت های هوش مصنوعی در فرآیند برنامه ریزی درسی ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

معلم ، هوش مصنوعی ، برنامه ریزی درسی ، طراحی آموزشی ، فناوری آموزشی ، یادگیری شخصی سازی شده ، تحول نقش حرفه ای