بررسی حق دادخواهی به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشر در حقوق موضوعه ایران و اسناد بین المللی

حق دادخواهی به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشر، در تمامی نظام های حقوقی و بین المللی به رسمیت شناخته شده و به عنوان یک اصل اساسی در تحقق عدالت و حاکمیت قانون اهمیت دارد. این حق به افراد اجازه می دهد تا در برابر نقض حقوق خود، به مراجع قضایی مراجعه کنند و از طریق فرآیندهای قانونی، درخواست جبران خسارت و احقاق حقوق نمایند. در این مقاله، به تحلیل جامع مفهوم حق دادخواهی، مبانی نظری و قانونی آن پرداخته شده است. ابتدا، تاریخچه ی این حق در اسناد بین المللی مانند اعلامیه ی جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی بررسی شده و سپس، ابعاد مختلف حق دادخواهی شامل حق دسترسی به عدالت، حق برخورداری از یک دادرسی عادلانه تحلیل گردیده است. این تحقیق همچنین به چالش ها و موانع موجود در تحقق حق دادخواهی پرداخته است، از جمله عدم دسترسی به مراجع قضایی، فساد در دستگاه قضایی و تبعیض در فرآیندهای قانونی. در نهایت، پیشنهاداتی برای تقویت و حمایت از حق دادخواهی در سطح ملی و بین المللی ارائه شده است. هدف این مقاله، تبیین نقش حیاتی حق دادخواهی در ارتقاء حقوق بشر و عدالت اجتماعی است و تلاش دارد تا نشان دهد که تحقق این حق، شرط لازم برای ایجاد یک جامعه ی عادلانه و دموکراتیک است.

کلیدواژه ها:

دادخواهی ، حق دادخواهی ، حقوق بشر ، حقوق بنیادین ، نظام قضایی.