بررسی رابطه میان فقر و نابرابری اجتماعی و مشکلات روانی افراد

سلامت روان یکی از ارکان اساسی بهزیستی فردی و اجتماعی است که تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی قرار دارد. در میان تعیین کننده های اجتماعی سلامت، فقر و نابرابری اجتماعی به عنوان دو عامل قدرتمند و فراگیر، نقشی کلیدی در شکل دهی به وضعیت روانی افراد و جوامع ایفا می کنند. این مقاله با رویکردی مروری-تحلیلی، به بررسی جامع و چندوجهی رابطه میان فقر، نابرابری اجتماعی و شیوع مشکلات روانی می پردازد. در ابتدا، مفاهیم کلیدی تعریف شده و اهمیت موضوع در چارچوب سلامت عمومی تبیین می گردد. سپس، با مرور مبانی نظری برجسته مانند «مدل تعیین کننده های اجتماعی سلامت»، «فرضیه علیت اجتماعی در مقابل رانش اجتماعی» و «نظریه محرومیت نسبی»، چارچوبی برای فهم این ارتباط پیچیده ارائه می شود. مقاله با بررسی پیشینه پژوهش های داخلی و بین المللی، شواهد تجربی مستحکمی را در خصوص همبستگی مثبت میان این متغیرها عرضه می کند. بخش اصلی مقاله به تحلیل مکانیسم های روانشناختی، اجتماعی و بیولوژیکی اختصاص دارد که از طریق آن ها فقر و نابرابری به اختلالات روانی نظیر افسردگی، اضطراب، استرس پس از سانحه و سوءمصرف مواد منجر می شوند. این مکانیسم ها شامل استرس مزمن و بار آلوستاتیک، محرومیت مادی و دسترسی محدود به منابع، عوامل روانی-اجتماعی (مانند شرم و مقایسه اجتماعی)، کاهش سرمایه اجتماعی و انگ و تبعیض است. در نهایت، مقاله با تاکید بر اینکه مشکلات روانی صرفا پدیده هایی فردی نیستند، بلکه ریشه در ساختارهای ناعادلانه اجتماعی و اقتصادی دارند، به نتیجه گیری و ارائه پیشنهاداتی در سطح سیاست گذاری کلان برای کاهش نابرابری ها و ارتقای سلامت روان جامعه می پردازد.

کلیدواژه ها:

فقر ، نابرابری اجتماعی ، سلامت روان ، مشکلات روانی ، تعیین کننده های اجتماعی سلامت ، استرس مزمن ، محرومیت نسبی.