تحلیل چالش های پداگوژیک و محتوایی در تدریس کتاب «دین و زندگی» دوره متوسطه دوم

آموزش دینی به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام تعلیم و تربیت ایران، نقشی بنیادین در شکل دهی به هویت دینی، اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان ایفا می کند. کتاب «دین و زندگی» به عنوان ابزار اصلی این آموزش در دوره متوسطه دوم، با اهدافی چون تعمیق باورهای دینی، پرورش تفکر انتقادی و پیوند دین با مسائل روزمره طراحی شده است. با این حال، شواهد میدانی و پژوهش های متعدد حاکی از آن است که فرآیند تدریس این درس با چالش های پیچیده و چندوجهی مواجه است که اثربخشی آن را به طور جدی تهدید می کند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به مرور نظام مند منابع کتابخانه ای، به بررسی و تحلیل این چالش ها در چهار محور اصلی می پردازد: چالش های مرتبط با محتوا، چالش های پداگوژیک و روش های تدریس، چالش های مرتبط با دانش آموزان (مخاطبان)، و چالش های ساختاری-زمینه ای. یافته های پژوهش نشان می دهد که انتزاعی بودن مفاهیم، حجم بالای مطالب، عدم انطباق کامل با دغدغه های نسل جدید، سلطه روش های تدریس سنتی و سخنرانی محور، کمبود صلاحیت های حرفه ای معلمان در زمینه علوم تربیتی و فلسفه دین، شکاف نسلی، کاهش انگیزه دانش آموزان و نگرش ابزاری به درس، و در نهایت، سایه سنگین نظام ارزشیابی کنکورمحور، مجموعه ای از موانع را ایجاد کرده اند که تحقق اهداف غایی این درس را دشوار می سازد. این مقاله در پایان با ارائه نتیجه گیری جامع، پیشنهادهایی کاربردی برای بازنگری در محتوا، اصلاح رویکردهای آموزشی، توانمندسازی معلمان و تغییر در نظام ارزشیابی به منظور بهبود کیفیت آموزش درس «دین و زندگی» ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

آموزش دینی ، دین و زندگی ، چالش های تدریس ، دوره متوسطه دوم ، پداگوژی ، شکاف نسلی ، کنکور.