هویت دینی و ملی در آموزش و پرورش ایران و راهبردهای تقویت آن در دانش آموزان

این پژوهش به بررسی نقش آموزش و پرورش در تقویت هویت دینی و ملی دانش آموزان می پردازد. هدف مطالعه، تحلیل اقدامات و راهبردهای موثر در شکل دهی و تقویت این دو بعد هویتی است. مطالعه حاضر با رویکرد تحلیلی–روایتی و استفاده از تحلیل اسناد بالادستی، محتوای برنامه های درسی، فعالیت های فرهنگی و تربیتی مدارس و نهادهای مرتبط انجام شد. فرض اصلی تحقیق بر این است که محیط های آموزشی با برنامه های منسجم و هدفمند می توانند هویت دینی و ملی دانش آموزان را تقویت کرده و موجب افزایش احساس تعلق، مسئولیت پذیری و مشارکت اجتماعی شوند. یافته ها نشان داد که اقدامات آموزشی و تربیتی شامل پرورش خودآگاهی، غنی سازی محتوای درسی، ترویج الگوهای اخلاقی و دینی، تقویت هویت ملی از طریق میراث فرهنگی، آموزش سواد رسانه ای و توسعه فعالیت های فوق برنامه به طور موثر باعث ارتقای هویت دینی و ملی می شوند. همچنین، راهبردهایی مانند توانمندسازی معلمان و مدیران، جلب مشارکت خانواده ها، اجرای برنامه های مدرسه محور و ایجاد پیوند میان آموزش رسمی و غیررسمی، نقش کلیدی در تحقق پایدار این اهداف دارند. نتایج مطالعه نشان می دهد که تقویت هویت دینی و ملی نیازمند رویکردی جامع و یکپارچه است که ابعاد آموزشی، تربیتی و فرهنگی را هم زمان پوشش دهد و از ظرفیت های مدرسه، خانواده و جامعه بهره برداری کند. چنین رویکردی می تواند نسل آینده را به شهروندانی خودآگاه، مسئول و پایبند به ارزش های دینی و ملی تبدیل کند.

کلیدواژه ها:

هویت دینی ، هویت ملی ، آموزش و پرورش ، سند تحول بنیادین