طراحی و آزمون الگوی توانمندسازی معلمان روستایی با محور اقتصاد محلی و مهارت های فنی

در دهه های اخیر، نقش معلمان روستایی به عنوان عناصر کلیدی در فرایند توسعه انسانی و اجتماعی روستاها بیش از پیش مورد توجه پژوهشگران و سیاست گذاران آموزشی قرار گرفته است. با وجود این، کمبود امکانات، فاصله از مراکز علمی، ضعف زیرساخت های اقتصادی و محدودیت در فرصت های حرفه ای، سبب شده تا بخش عمده ای از معلمان روستایی از چرخه رشد و توانمندسازی پایدار باز بمانند. پژوهش حاضر با هدف طراحی و آزمون الگویی بومی برای توانمندسازی معلمان روستایی با محور اقتصاد محلی و مهارت های فنی انجام شده است تا مدلی کاربردی و قابل تعمیم برای بهبود عملکرد آموزشی و اقتصادی این قشر ارائه دهد.روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی–تحلیلی است که به صورت میدانی در چند مدرسه روستایی از استان کهگیلویه و بویراحمد اجرا شده است. جامعه آماری شامل بیست معلم از مناطق کم برخوردار بوده که از طریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته، مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده مستقیم گردآوری گردید. پرسشنامه ها ابعاد مختلف توانمندسازی آموزشی، مهارت های فنی، و درک معلمان از ظرفیت های اقتصاد محلی را سنجیده اند. روایی محتوایی ابزارها با استفاده از نظر متخصصان حوزه آموزش روستایی و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ ۰/۸۷ تایید شد.نتایج تحلیل داده ها با بهره گیری از روش های ترکیبی کیفی و کمی نشان داد که میان مهارت های فنی معلمان و درک آنان از ظرفیت های اقتصاد محلی رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد (r=۰.۶۳, p<۰.۰۱). همچنین مشخص گردید که برنامه های آموزشی کوتاه مدت در زمینه کسب وکارهای کوچک روستایی، موجب افزایش خودکارآمدی و احساس تعلق شغلی معلمان شده است. بر اساس یافته ها، الگویی پیشنهادی در سه محور «آموزش فنی»، «شبکه سازی محلی» و «پشتیبانی اقتصادی–اجتماعی» طراحی گردید که قابلیت بومی سازی در سایر مناطق مشابه را داراست.این الگو با تاکید بر استفاده از ظرفیت های درون منطقه ای مانند کارگاه های صنایع دستی، مشاغل خانگی و کشاورزی پایدار، به معلمان امکان می دهد تا ضمن ارتقای مهارت های فنی خود، نقش تسهیلگر توسعه را در جوامع محلی ایفا کنند. نتایج نشان می دهد که توانمندسازی مبتنی بر اقتصاد محلی نه تنها در ارتقای کیفیت آموزشی، بلکه در تقویت سرمایه اجتماعی و اقتصادی جامعه روستایی نیز اثرگذار است. در پایان، پیشنهاد شده است که نهادهای آموزشی و محلی با همکاری سازمان های توسعه روستایی، برنامه های جامع توانمندسازی معلمان را با محوریت مشارکت جامعه محلی و توسعه پایدار گسترش دهند

کلیدواژه ها:

توانمندسازی معلمان ، اقتصاد محلی ، مهارت های فنی ، توسعه پایدار ، آموزش روستایی ، خودکارآمدی