بررسی نقش فرهنگ مدرسه در افزایش مسئولیت پذیری در دانش آموزان

این پژوهش با هدف بررسی نقش فرهنگ مدرسه در تقویت مسئولیت پذیری دانش آموزان انجام شده است. فرهنگ مدرسه مجموعه ای از ارزش ها، باورها، هنجارها، تعاملات و الگوهای رفتاری مشترک میان اعضای مدرسه است که می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر نگرش ها و رفتارهای دانش آموزان اثر بگذارد. مسئولیت پذیری به عنوان یکی از مهارت های کلیدی زندگی، نه تنها به موفقیت تحصیلی کمک می کند، بلکه زمینه ساز رشد شخصیتی، اجتماعی و اخلاقی نیز محسوب می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد مدارسی که فرهنگ مشارکتی، تعامل احترام آمیز، فرصت های واقعی برای مشارکت، و نظام تشویق و بازخورد سازنده دارند، بیش از دیگر مدارس قادرند مسئولیت پذیری را در دانش آموزان نهادینه کنند. در مقابل، فرهنگ های اقتدارگرا یا کنترل محور، هرچند ممکن است نظم ظاهری ایجاد کنند، اما مسئولیت پذیری پایدار و درونی را کمتر پرورش می دهند. تحلیل ابعاد مختلف فرهنگ مدرسه از جمله ارزش ها و باورهای مشترک، هنجارها، ارتباطات، سبک مدیریت و نظام پاداش نشان داد که این مولفه ها هم زمان و در تعامل با یکدیگر بر این مهارت اثرگذارند. نتایج تاکید می کند که اصلاح و بهبود فرهنگ مدرسه باید فرآیندی مستمر و هدفمند باشد و با هم سویی مدرسه و خانواده، استفاده از روش های مشارکتی، فعالیت های فوق برنامه مسئولیت محور و توسعه مهارت های زندگی دنبال شود. این رویکرد می تواند بستر تربیت نسلی خودآگاه، متعهد و توانمند در مواجهه با چالش های آینده را فراهم کند.

کلیدواژه ها:

مدرسه ، فرهنگ مدرسه ، مسئولیت پذیری ، دانش آموز