نقش رفتارهای هیجانی معلم در کاهش اضطراب و تنش های کلاسی

در سال های اخیر، توجه به روابط هیجانی بین معلم و دانش آموز و نقش آن در سلامت روانی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان افزایش یافته است. یکی از چالش های مهم محیط های آموزشی، اضطراب و تنش های کلاسی است که می تواند مانع یادگیری موثر و مشارکت فعال دانش آموزان شود. پژوهش های روانشناسی تربیتی نشان می دهند که رفتارهای هیجانی معلم، شامل نحوه ابراز هیجان، کنترل خشم، تشویق، و ایجاد محیط حمایتی و امن، نقش مهمی در کاهش اضطراب، افزایش انگیزه و ارتقای رضایت دانش آموزان از محیط کلاس دارند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر رفتارهای هیجانی معلم بر کاهش اضطراب و تنش های کلاسی در دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهر املش انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل ۱۰۰ دانش آموز دختر دوره ابتدایی بود که با روش تصادفی ساده انتخاب شدند و داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد اضطراب تحصیلی و رفتارهای هیجانی معلم جمع آوری شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و استنباطی از جمله رگرسیون خطی و همبستگی پیرسون انجام شد. یافته ها نشان داد که رفتارهای هیجانی مثبت معلم، مانند ابراز همدلی، تشویق و مدیریت هیجانات منفی به شکل سازنده، به طور معناداری با کاهش اضطراب دانش آموزان و کاهش تنش های کلاسی مرتبط است. همچنین رفتارهای هیجانی منفی معلم، مانند خشم غیرکنترل شده، بی توجهی به احساسات دانش آموزان و برخوردهای تحقیرآمیز، موجب افزایش سطح اضطراب و تنش در کلاس می شوند. تحلیل رگرسیونی نشان داد که رفتارهای هیجانی مثبت معلم بیشترین سهم را در پیش بینی کاهش اضطراب و تنش کلاسی دارند و می توانند تا ۴۲ درصد تغییرات اضطراب دانش آموزان را توضیح دهند. این پژوهش تاکید می کند که مدیریت هیجانات معلم و ایجاد فضای امن و حمایت کننده در کلاس می تواند به شکل قابل توجهی رضایت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان را افزایش دهد و محیط یادگیری را از حالت پرتنش و اضطراب آور به فضایی انگیزشی و خلاق تبدیل کند. یافته ها کاربرد عملی گسترده ای دارند و به مدیران مدارس، معلمان و کارشناسان آموزش و پرورش توصیه می شود تا بر آموزش و توسعه مهارت های هیجانی معلمان تمرکز کنند و این مهارت ها را به بخشی از برنامه های توسعه حرفه ای معلمان تبدیل نمایند. به طور کلی، پژوهش حاضر نشان می دهد که رفتارهای هیجانی معلم نه تنها بر سلامت روانی و کاهش اضطراب دانش آموزان تاثیرگذار است، بلکه زمینه ساز یادگیری موثر، تعامل مثبت کلاسی و افزایش انگیزه یادگیری می شود. همچنین این پژوهش پیشنهاد می کند که آموزش های ویژه مدیریت هیجانات و خودکنترلی برای معلمان در برنامه های آموزشی و تربیتی گنجانده شود تا اثر مثبت رفتارهای هیجانی بر فضای کلاس به حداکثر برسد.

کلیدواژه ها:

رفتارهای هیجانی معلم ، اضطراب تحصیلی ، تنش های کلاسی ، سلامت روان دانش آموزان ، یادگیری فعال