سنجش تکوینی (Formative Assessment) دیجیتال استفاده از ابزارهای آنلاین برای ارزشیابی مستمر و بهبود یادگیری

در عصر دیجیتال فعلی، سنجش تکوینی به عنوان موتور محرکه بهبود مستمر یادگیری، با ظهور ابزارهای آنلاین متحول شده است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر به کارگیری سنجش تکوینی دیجیتال بر پیشرفت تحصیلی و نگرش دانش آموزان دوره متوسطه دوم انجام شد. این مطالعه به روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه دوازدهم رشته علوم انسانی در تهران بود که از میان آنان، ۶۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گزینی شدند. گروه آزمایش به مدت ۸ هفته، محتوای درس اقتصاد را با استفاده از پلتفرم های سنجش تکوینی دیجیتال (Kahoot!، Google Forms، Mentimeter) دریافت کرد، در حالی که گروه کنترل به روش سنتی آموزش دید. ابزار گردآوری داده ها شامل آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخت (با پایایی ۰/۸۲) و یک پرسشنامه نگرش سنج بود. داده ها با استفاده از آزمون های t مستقل و تحلیل کوواریانس (ANCOVA) در نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس با کنترل اثر پیش آزمون، نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون دو گروه از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد (۰/۰۱ > p، ۴۳/۰ = η²). میانگین نمره گروه آزمایش از ۱۲/۴۵ در پیش آزمون به ۱۸/۷۶ در پس آزمون افزایش یافت که نشان دهنده تاثیر قوی مداخله است. همچنین، نتایج پرسشنامه نگرش سنج حاکی از نگرش مثبت دانش آموزان گروه آزمایش (با میانگین کلی ۴/۱ از ۵) به ویژه در ابعاد افزایش انگیزه و درگیری و مفید بودن بازخورد بود. یافته ها به وضوح موثر بودن سنجش تکوینی دیجیتال را در ارتقای پیشرفت تحصیلی و ایجاد نگرش مثبت در یادگیرندگان نشان می دهد. این نتایج بر ضرورت تغییر پارادایم در نظام ارزشیابی آموزشی، توانمندسازی معلمان در استفاده از این ابزارها و تامین زیرساخت های لازم توسط سیاست گذاران برای یکپارچه سازی هرچه بیشتر فناوری در فرآیند یادگیری-یاددهی تاکید می کند.

کلیدواژه ها:

سنجش تکوینی دیجیتال ، ارزشیابی مستمر ، ابزارهای آنلاین ، پیشرفت تحصیلی ، بازخورد ، یادگیری ترکیبی.