نظریه آشوب و نشاط سازمانی: راهکاری برای مدیریت آنتروپی در منابع انسانی

هدف پژوهش حاضر، ارائه یک مرور نظام مند از نقش نظریه آشوب در مدیریت آنتروپی منابع انسانی با تاکید بر نشاط سازمانی است. در عصر حاضر، سازمان ها بیش از هر زمان دیگری با بی ثباتی، تغییرات شتابان و محیط های غیرقابل پیش بینی مواجه اند. نظریه آشوب به عنوان رویکردی میان رشته ای از علوم طبیعی وارد حوزه مدیریت شده و ابزاری مفهومی برای درک پویایی ها و روابط غیرخطی سازمان ها فراهم آورده است. در مقابل، آنتروپی منابع انسانی بیانگر میزان بی نظمی و کاهش انرژی در سیستم های انسانی است که اغلب به صورت فرسودگی شغلی، کاهش انگیزش و افت بهره وری نمود پیدا می کند. در این میان، نشاط سازمانی به عنوان یک منبع مثبت روان شناختی، می تواند با ارتقای سرزندگی و تعهد کارکنان نقش مهمی در کاهش اثرات منفی آنتروپی ایفا کند.این مطالعه بر اساس دستورالعمل راهنمای ترجیحی برای گزارش دهی مرورهای نظام مند و فراتحلیل ها (PRISMA۲۰۲۰) انجام شده است. جست وجوی نظام مند مقالات در پایگاه های Scopus،Web of Science، ProQuestو همچنین پایگاه های داخلی پایگاه اطلاعات علمی (SID)و مرکز استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در بازه ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ صورت گرفت.معیار ورود شامل مقالات علمی-پژوهشی و مروری مرتبط با سه مفهوم نظریه آشوب، آنتروپی منابع انسانی و نشاط سازمانی بود. پس از غربالگری و حذف موارد تکراری، ۴۵ مقاله انتخاب و تحلیل شدند.یافته ها نشان دادند که نظریه آشوب در سه سطح فردی، سازمانی و نهادی بیشترین کاربرد را دارد. در سطح فردی، این نظریه به درک تغییرات غیرخطی در انگیزش و نشاط شغلی کمک می کند. در سطح سازمانی، سبک های رهبری تحول آفرین و آشوب گرا در کاهش آنتروپی و افزایش نشاط کارکنان موثر هستند. در سطح نهادی، به ویژه در مدارس و دانشگاه ها، به کارگیری اصول نظریه آشوب موجب ارتقای تاب آوری و حفظ سرزندگی سازمانی در شرایط بحرانی شده است.در جمع بندی، مرور حاضر نشان می دهد که نظریه آشوب می تواند چارچوبی نوین برای مدیریت آنتروپی منابع انسانی باشد. همچنین، نشاط سازمانی در این فرایند نقش میانجی دارد و به عنوان نیرویی بازسازنده، بی نظمی های تهدیدآمیز را به فرصت های تحول آفرین تبدیل می کند. این نتایج بیانگر آن است که ترکیب نظریه آشوب با رویکردهای مثبت گرا می تواند راهبردی اثربخش برای ارتقای پایداری سازمان ها باشد.

کلیدواژه ها:

نظریه آشوب ، آنتروپی منابع انسانی ، نشاط سازمانی ، مدیریت منابع انسانی ، مرور نظام مند