نقش سواد دیجیتال در ارتقای تاب آوری تحصیلی دانش آموزان در عصر پساکرونا

پاندمی جهانی کرونا تاثیرات گسترده و عمیقی بر نظام آموزشی و فرایند یاددهی–یادگیری دانش آموزان در سراسر جهان گذاشته است. مدارس به طور ناگهانی مجبور به تغییر شیوه آموزش از حضوری به آنلاین شدند و بسیاری از دانش آموزان با چالش هایی مانند کاهش انگیزه، اضطراب تحصیلی، عدم توانایی مدیریت یادگیری، افت عملکرد تحصیلی و ضعف مهارت های خودتنظیمی مواجه شدند. در عصر پساکرونا، با بازگشت نسبی فعالیت های حضوری و ادغام محیط های آموزش دیجیتال و سنتی، سواد دیجیتال به عنوان مهارتی ضروری برای موفقیت تحصیلی و ارتقای تاب آوری تحصیلی دانش آموزان مطرح شده است. تاب آوری تحصیلی، توانایی دانش آموزان برای مقابله با چالش ها و فشارهای تحصیلی، مدیریت هیجانات و حفظ انگیزه در شرایط بحرانی است و نقش آن در تضمین یادگیری مستمر و موفقیت تحصیلی برجسته است.پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سواد دیجیتال بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان و شناسایی ابعاد و مولفه های موثر آن انجام شده است. روش تحقیق از نوع کتابخانه ای–تحلیلی است و داده ها از طریق مطالعه منابع علمی معتبر داخلی و خارجی شامل مقالات پژوهشی، کتاب ها، گزارش های سازمانی و پایگاه های علمی بین المللی گردآوری شده اند. تنها منابع منتشر شده از سال ۲۰۲۰ به بعد مورد بررسی قرار گرفتند تا تازه ترین دستاوردها و یافته ها در حوزه سواد دیجیتال و تاب آوری تحصیلی لحاظ شود.یافته ها نشان می دهند که مهارت های دیجیتال شامل توانایی استفاده موثر از ابزارها و پلتفرم های آموزشی آنلاین، مدیریت منابع دیجیتال، تعامل و همکاری در محیط های یادگیری دیجیتال، تحلیل و پردازش اطلاعات و تفکر انتقادی در فضای مجازی، می توانند تاب آوری تحصیلی دانش آموزان را به شکل قابل توجهی ارتقا دهند. دانش آموزانی که مهارت های سواد دیجیتال بالاتری دارند، قادرند با فشارهای تحصیلی و تغییرات سریع در فرایند یادگیری مواجه شوند، انگیزه و مشارکت خود را حفظ کنند و از منابع آموزشی موجود به شکل بهینه استفاده نمایند. علاوه بر این، پژوهش ها نشان می دهند که توسعه سواد دیجیتال نیازمند برنامه ریزی آموزشی هدفمند، آموزش معلمان، فراهم کردن زیرساخت های فناوری و حمایت های روانی–اجتماعی است تا دانش آموزان بتوانند به شکل موثر از این مهارت ها بهره برداری کنند.نتیجه گیری کلی پژوهش حاکی از آن است که سواد دیجیتال نه تنها به ارتقای تاب آوری تحصیلی کمک می کند، بلکه نقش کلیدی در بهبود کیفیت یادگیری، افزایش عدالت آموزشی، کاهش شکاف های یادگیری و آماده سازی دانش آموزان برای مواجهه با چالش های عصر دیجیتال و شرایط بحرانی آینده ایفا می کند. این پژوهش بر اهمیت تلفیق آموزش حضوری و دیجیتال، ایجاد محیط های یادگیری منعطف و فراهم کردن فرصت های یادگیری برابر برای همه دانش آموزان تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

سواد دیجیتال ، تاب آوری تحصیلی ، دانش آموزان ، عصر پساکرونا ، فرایند یاددهی–یادگیری ، آموزش ترکیبی