نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی نوجوانان مبتنی بر نظریه برونفن برنر

پژوهش حاضر، تحلیل عمیق و چندجانبه ی نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی نوجوانان بر اساس چارچوب نظریه زیست بوم شناختی برونفن برنر است. پیشرفت تحصیلی نوجوانان، به عنوان یکی از شاخص های کلیدی موفقیت، تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد، اما تحلیل های موجود اغلب به صورت تک بعدی به نقش خانواده پرداخته و از تبیین تعاملات پیچیده میان خانواده و سایر بافت های اجتماعی غافل مانده اند. این مقاله در پی پر کردن این خلاء تحلیلی از طریق ارائه یک رویکرد کل نگر و یکپارچه است.این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و از طریق مرور نظام مند منابع علمی و پژوهشی معتبر داخلی و بین المللی به انجام رسیده است. اطلاعات گردآوری شده در چارچوب پنج نظام محیطی برونفن برنر (خرده نظام، میان نظام، برون نظام، کلان نظام و زمان نظام) سازماندهی و تحلیل شده اند.یافته ها نشان می دهد که نقش خانواده یک پدیده اکولوژیک است. در سطح خرده نظام، فرآیندهایی چون سبک فرزندپروری مقتدرانه و مشارکت والدین، تاثیر مستقیمی بر عملکرد تحصیلی دارند. با این حال، اثربخشی این فرآیندها توسط کیفیت میان نظام (به ویژه همسویی و ارتباط میان خانه و مدرسه) تسهیل یا تضعیف می شود. عوامل برون نظام، مانند شرایط شغلی والدین، به صورت غیرمستقیم بر جو خانواده اثر می گذارند و کلان نظام فرهنگی و اجتماعی، از طریق ارزش ها و سیاست های کلان (مانند پدیده کنکور در ایران)، بستر کلی این تاثیرات را شکل می دهد.نتیجه گیری کلی آن است که حمایت موثر از پیشرفت تحصیلی نوجوانان مستلزم یک رویکرد چندسطحی است. مداخلات نباید تنها به خانواده محدود شوند، بلکه باید شامل تقویت ارتباط میان خانواده و مدرسه، و همچنین ایجاد سیاست های حمایتی در سطح جامعه برای کاهش فشارهای بیرونی بر خانواده ها باشند. درک نقش خانواده به عنوان یک سیستم درهم تنیده با سایر نظام های محیطی، برای طراحان آموزشی، والدین و سیاست گذاران امری ضروری است.

کلیدواژه ها:

پیشرفت تحصیلی ، نظریه زیست بوم شناختی ، برونفن برنر ، نقش خانواده ، مشارکت والدین ، نوجوانان.