آثار حقوقی تغییر قانون در زمینه ی داوری در معاهدات بین المللی و داوری در معاهدات نفت و گاز مربوط به ایران

هدف این پژوهش تحلیل آثار حقوقی تغییر قوانین داوری در معاهدات بین المللی و قراردادهای نفت و گاز مربوط به ایران، بررسی چالش های حقوقی ناشی از تعارض میان قوانین داخلی و مقررات بین المللی و ارزیابی تاثیر اصلاحات قانونی بر روند داوری و اجرای آرای داوری است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و با استناد به قوانین داخلی ایران، کنوانسیون های بین المللی، مطالعات موردی و بررسی آرای داوری، به تحلیل تطبیقی مقررات داخلی و بین المللی و ساختار قانونی معاهدات نفتی پیش و پس از تغییر قوانین پرداخته است. یافته ها نشان می دهد تصویب قانون داوری تجاری بین المللی مطابق با مدل UNCITRAL موجب همسویی بیشتر ایران با چارچوب های حقوقی بین المللی شده است اما محدودیت ها و تشریفات قانون داخلی، به ویژه اصل ۱۳۹ قانون اساسی و ماده ۲۳ قانون نفت، اجرای آرای داوری خارجی را مشروط و گاه مانع می شود؛ از سوی دیگر، کنوانسیون های بین المللی مانند نیویورک نقش مهمی در گسترش قابلیت اجرا ایفا می کنند اما رعایت مقررات داخلی ایران همچنان ضروری است. نتایج نشان می دهد همسویی قوانین داخلی با اصول داوری بین المللی موجب ارتقاء اعتبار و قابلیت اجرای آرای داوری می شود؛ در مقابل، وجود تشریفات قانونی و ملاحظات فرهنگی-حقوقی محلی چالش هایی را در اجرای آرای خارجی ایجاد می کند؛ اصلاح و تطبیق قوانین داخلی با مدل های موفق بین المللی راه را برای جذب سرمایه گذاری و حل اختلافات پیچیده هموارتر می سازد؛ با این حال، تعارض میان قوانین داخلی و معاهدات بین المللی همچنان موضوعی است که به راهکارهای اجرایی و تفسیری دقیق نیاز دارد.

کلیدواژه ها:

داوری بین المللی ، قراردادهای نفت و گاز ، قانون داوری تجاری بین المللی ایران ، اصل ۱۳۹ قانون اساسی ، اجرای رای داوری ، شرط داوری ، تعارض قوانین ، نهاد داوری