نقش اقتدار معلم در مدیریت کلاس درس : تفاوت میان اقتدار و استبداد و تاثیرات آن بر یادگیری

مدیریت کلاس درس یکی از کلیدی ترین مولفه های آموزش اثربخش و سنگ بنای ایجاد محیطی امن و پویا برای یادگیری است. در ادبیات آموزشی ایران ، دو مفهوم اقتدار و استبدا غالبا به اشتباه به جای یکدیگر به کار می روند ، در حالی که این دو ، نماینده دو فلسفه مدیریتی کاملا متضاد با پیامدهای عمیقا متفاوت بر فرآیند یادگیری و رشد شخصیتی دانش آموزان هستند. این مقاله با هدف کالبدشکافی این دو مفهوم ، تبیین تفاوت های بنیادین آن ها و تحلیل تاثیرات افتراقی هر یک بر یادگیری دانش آموزان تدوین شده است. در این راستا ، با مرور جامع مبانی نظری مدیریت کلاس و روان شناسی تربیتی و با استناد به پیشینه پژوهشی دهه اخیر (۱۴۰۴-۱۳۹۷ و ۲۰۲۵-۲۰۱۷) ، به این موضوع پرداخته می شود. مقاله استدلال می کند که اقتدار معلم ، که ریشه در تخصص ، احترام متقابل ، رابطه عمیق و ثبات رویه دارد ، منجر به ایجاد محیطی مبتنی بر امنیت روانی ، افزایش انگیزش درونی ، پرورش تفکر انتقادی و مسئولیت پذیری در دانش آموزان می شود. در مقابل ، استبداد معلم ، که بر پایه ترس ، کنترل یک جانبه ، قوانین خشک و تنبیه استوار است ، فضایی مملو از اضطراب و مقاومت ایجاد کرده ، خلاقیت را سرکوب نموده و به یادگیری سطحی و انضباط بیرونی (وابسته به حضور ناظر) می انجامد. در بخش پایانی ، مجموعه ای از راهکارهای عملی برای گذار از رویکرد مستبدانه به سمت کسب و اعمال اقتدار سالم در کلاس درس ارائه می گردد تا معلمان ، مدیران و سیاست گذاران آموزشی را در جهت ایجاد کلاس های درس انسانی تر و کارآمدتر یاری رساند.واژگان کلیدی : اقتدار معلم ، استبداد آموزشی ، مدیریت کلاس درس ، سبک های فرزندپروری ، رابطه معلم و دانش آموز ، انگیزش تحصیلی ، انضباط مثبت.