بررسی تمثیل ها در سه منظومه لیلی و مجنون، یوسف و زلیخا و خرد نامه اسکندری

تمثیل از دیرباز نقش مهمی در ادبیات ایفا کرده و به عنوان یکی از عناصر کلیدی در داستان پردازی شناخته می شود. این شیوه بیان در ادبیات فارسی، به ویژه در آثار منظوم، ابزاری موثر برای انتقال مفاهیم اخلاقی، عرفانی و اجتماعی بوده است. عبدالرحمن جامی، شاعر برجسته قرن نهم هجری، از تمثیل به طور گسترده در سروده های خود بهره برده است. هدف این پژوهش بررسی تمثیل های به کاررفته در سه منظومه لیلی و مجنون، یوسف و زلیخا و خردنامه اسکندری از مجموعه هفت اورنگ جامی از دو منظر ساختاری و محتوایی است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای انجام شده و به تحلیل نحوه استفاده از تمثیل در این آثار می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که جامی از تمثیل نه تنها برای زیباسازی کلام، بلکه برای انتقال آموزه های اخلاقی و عرفانی استفاده کرده است. در لیلی و مجنون، عشق مجازی به عنوان مقدمه ای برای عشق حقیقی ترسیم شده است. در یوسف و زلیخا، مسیر تعالی روحانی از خلال داستانی عاشقانه و تمثیلی بیان شده و خردنامه اسکندری با حکایات حکمی و فلسفی، تعالیم اخلاقی را منتقل می کند. در مجموع، تمثیل در این آثار، به عنوان ابزاری موثر برای تفهیم مفاهیم تعلیمی و عرفانی، نقش برجسته ای ایفا کرده است.

کلیدواژه ها:

تمثیل ، عبدالرحمن جامی ، هفت اورنگ ، لیلی و مجنون ، یوسف و زلیخا ، خردنامه اسکندری