نقش بازی های آموزشی در افزایش تمرکز و مشارکت فعال دانش آموزان

بازی های آموزشی به عنوان یکی از مهم ترین روش های فعال یادگیری، نقش بسزایی در افزایش توجه، تمرکز و مشارکت دانش آموزان در فرایند آموزشی دارند. امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی دانش آموزان و کاهش مدت زمان توجه در کلاس های سنتی، بهره گیری از روش های نوین و جذاب برای تقویت تمرکز و انگیزه یادگیری ضروری به نظر می رسد. بازی های آموزشی، با ایجاد محیطی تعاملی و جذاب، امکان یادگیری از طریق تجربه، تعامل و رقابت سالم را فراهم می کنند و به دانش آموزان این فرصت را می دهند که با علاقه و انگیزه بالا در فرآیند یادگیری مشارکت کنند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر بازی های آموزشی بر افزایش تمرکز و مشارکت فعال دانش آموزان دختر مدارس شهر املش است. روش پژوهش از نوع پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل انتخاب شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر املش بود که از این میان، تعداد ۱۰۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در طول ۸ جلسه آموزشی، با استفاده از بازی های آموزشی متنوع و جذاب آموزش دیدند، در حالی که گروه کنترل به روش تدریس سنتی معلم محور آموزش گرفت. برای جمع آوری داده ها، از آزمون تمرکز و مشارکت فعال محقق ساخته و مشاهده کلاس بهره گرفته شد. روایی ابزارها توسط متخصصان علوم تربیتی تایید و پایایی آن ها با محاسبه آلفای کرونباخ ۰/۸۸ سنجیده شد. یافته ها نشان داد که دانش آموزانی که از بازی های آموزشی استفاده کردند، نسبت به گروه کنترل از تمرکز بیشتری در کلاس برخوردار بوده و توانستند در فعالیت های کلاسی به شکل فعال تر مشارکت کنند. میانگین نمره تمرکز گروه آزمایش ۱۸.۴۰ در مقابل ۱۵.۶۰ در گروه کنترل بود و آزمون آماری t نشان داد که این تفاوت در سطح ۰/۰۱ معنادار است. همچنین میانگین مشارکت فعال در گروه آزمایش ۱۹.۰۰ و در گروه کنترل ۱۶.۲۰ بود که نشان دهنده تاثیر مثبت و معنادار بازی های آموزشی بر تعامل و مشارکت دانش آموزان است. تحلیل های کیفی نیز حاکی از آن بود که بازی های آموزشی باعث افزایش علاقه دانش آموزان به درس، کاهش خستگی ذهنی، افزایش انگیزه و ایجاد حس رقابت سالم می شوند. دانش آموزان اعلام کردند که با انجام بازی های آموزشی، یادگیری مفاهیم آسان تر و جذاب تر شده و فرصت تعامل و همکاری با همکلاسی ها نیز افزایش یافته است. با توجه به یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که بازی های آموزشی نه تنها باعث افزایش تمرکز و مشارکت فعال در کلاس می شوند، بلکه به بهبود کیفیت یادگیری، ارتقای مهارت های اجتماعی و ایجاد تجربه یادگیری مثبت نیز کمک می کنند. بنابراین، ادغام بازی های آموزشی در برنامه های درسی و فعالیت های کلاس، به عنوان یک راهبرد موثر و کارآمد برای ارتقای فرآیند یادگیری توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

بازی های آموزشی ، تمرکز دانش آموزان ، مشارکت فعال ، یادگیری فعال ، انگیزه تحصیلی