تاثیر روش های تدریس مبتنی بر تربیت ذهن بر یادگیری و تفکر خلاق دانش آموزان در درس فارسی

درس زبان و ادبیات فارسی به عنوان محمل اصلی فرهنگ، هویت و اندیشه ورزی، از جایگاهی بی بدیل در نظام آموزشی برخوردار است. با این حال، غلبه روش های سنتی و حافظه محور، غالبا این درس را از کارکرد اصلی خود، یعنی پرورش ذهن های پرسشگر، خلاق و نقاد، دور ساخته است. این مقاله مروری با هدف بررسی عمیق و تحلیلی تاثیر روش های تدریس مبتنی بر "تربیت ذهن" بر "یادگیری عمیق" و "تفکر خلاق" دانش آموزان در بستر درس فارسی تدوین شده است. تربیت ذهن، پارادایمی آموزشی است که کانون توجه خود را از انتقال صرف محتوا به پرورش عامدانه مهارت ها، گرایش ها و الگوهای تفکر موثر معطوف می سازد. در این پژوهش، با استناد به مبانی نظری علوم شناختی، روانشناسی تربیتی و دیدگاه های نوین آموزشی، ابتدا مفاهیم کلیدی تربیت ذهن، یادگیری عمیق و تفکر خلاق به تفصیل تشریح و واکاوی می شوند. سپس، با مروری بر پیشینه پژوهشی، راهبردها و الگوهای تدریس مبتنی بر تربیت ذهن، از جمله یادگیری مبتنی بر تفکر، فلسفه برای کودکان، و پرورش عادت های ذهنی، مورد بررسی قرار می گیرند. یافته های تحلیلی این مقاله نشان می دهد که به کارگیری این روش ها در کلاس درس فارسی، می تواند فرآیند یادگیری را از سطحی و منفعلانه به عمیق و فعالانه تبدیل کرده و با ایجاد فضایی برای پرسشگری، تحلیل، ترکیب و تولید دانش، زمینه های شکوفایی ابعاد مختلف تفکر خلاق (سیالی، انعطاف، اصالت و بسط) را در دانش آموزان فراهم آورد. مقاله در نهایت نتیجه گیری می کند که گذار از رویکردهای سنتی به سمت یک پداگوژی مبتنی بر تربیت ذهن، یک ضرورت انکارناپذیر برای احیای جایگاه واقعی درس فارسی و توانمندسازی نسل آینده برای مواجهه با چالش های پیچیده جهان امروز است.

کلیدواژه ها:

تربیت ذهن ، تفکر خلاق ، روش های تدریس نوین ، یادگیری عمیق ، ادبیات فارسی