نقش آموزش فعال و یادگیری مشارکتی در ارتقای مهارت های شناختی و اجتماعی دانش آموزان

رسالت نظام آموزشی مدرن، فراتر از انتقال صرف دانش، به پرورش همه جانبه شایستگی های کلیدی دانش آموزان معطوف شده است. در این میان، "مهارت های شناختی" (شامل تفکر انتقادی، حل مسئله و خلاقیت) و "مهارت های اجتماعی" (شامل ارتباط موثر، همکاری و همدلی) به عنوان دو بال اصلی برای موفقیت فرد در زندگی تحصیلی، شغلی و اجتماعی شناخته می شوند. با این حال، رویکردهای تدریس سنتی و معلم محور، به دلیل ماهیت منفعلانه و فردگرایانه خود، در پرورش یکپارچه این دو دسته از مهارت ها با نارسایی های جدی روبرو هستند. این مقاله علمی-ترویجی با هدف بررسی و تحلیل نقش بنیادین "آموزش فعال و یادگیری مشارکتی" به عنوان یک چارچوب پداگوژیک یکپارچه در ارتقای همزمان مهارت های شناختی و اجتماعی دانش آموزان تدوین شده است. این رویکرد، با قرار دادن دانش آموز در مرکز فرآیند یادگیری و تاکید بر تعامل، گفتگو و ساخت دانش به صورت گروهی، محیطی را فراهم می آورد که در آن، رشد شناختی و اجتماعی به صورت درهم تنیده و هم افزا رخ می دهد. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با مروری بر مبانی نظری ساخت گرایی و نظریه های یادگیری اجتماعی-فرهنگی، به تبیین سازوکارهایی می پردازد که از طریق آن ها، تعاملات اجتماعی در یک بستر یادگیری فعال، به تعمیق فرآیندهای فکری و شناختی منجر شده و چالش های شناختی نیز به نوبه خود، به بستری برای تمرین و تقویت مهارت های اجتماعی تبدیل می شوند. یافته های تحلیلی نشان می دهد که کاربست این رویکردها به ارتقای تفکر سطح بالا، تقویت مهارت های ارتباطی، پرورش فراشناخت و افزایش خودکارآمدی شناختی و اجتماعی می انجامد. مقاله در نهایت نتیجه گیری می کند که آموزش فعال و یادگیری مشارکتی، نه یک انتخاب، بلکه یک راهبرد ضروری برای تربیت نسلی است که بتواند به صورت همزمان، هم عمیقا بیندیشد و هم به طور سازنده با دیگران تعامل کند.

کلیدواژه ها:

یادگیری فعال ، یادگیری مشارکتی ، مهارت های شناختی ، مهارت های اجتماعی ، تفکر سطح بالا