تبیین الزامات و پیامدهای گذار به نقش «معلم معمار تجربیات یادگیری» در عصر هوش مصنوعی

ظهور و گسترش هوش مصنوعی در سپهر حیات بشری، پارادایم های سنتی آموزش وپرورش را به چالش کشیده و بازنگری در نقش ها و کارکردهای نظام آموزشی را اجتناب ناپذیر ساخته است. در این چشم انداز نوین، نقش معلم از یک انتقال دهنده ی صرف دانش به «معمار تجربیات یادگیری» در حال گذار است؛ نقشی که مستلزم طراحی، راهبری و شخصی سازی مسیرهای یادگیری منحصربه فرد برای هر دانش آموز با بهره گیری از ابزارهای هوشمند است. این پژوهش با هدف «تبیین الزامات و پیامدهای گذار به نقش معلم معمار تجربیات یادگیری در عصر هوش مصنوعی» و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مرور نظام مند منابع نظری و پژوهشی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که الزامات این گذار در سه سطح کلیدی قابل طبقه بندی است: ۱) شایستگی های پداگوژیک نوین، شامل توانایی طراحی آموزشی مبتنی بر داده، سناریوسازی تجربیات یادگیری تعاملی و ارزیابی تکوینی هوشمند؛ ۲) سواد فناورانه و هوش مصنوعی، فراتر از کاربری ابزار و معطوف به درک قابلیت ها، محدودیت ها و ملاحظات اخلاقی الگوریتم ها؛ و ۳) مهارت های انسانی محوری، نظیر هوش هیجانی، تفکر انتقادی، خلاقیت و توانایی تسهیلگری تعاملات پیچیده انسانی که هوش مصنوعی قادر به جایگزینی آن ها نیست. پیامدهای این تحول نیز گسترده و عمیق است. در سطح دانش آموز، این گذار به افزایش عاملیت، انگیزش درونی، عمق یابی به یادگیری و توسعه مهارت های حل مسئله منجر می شود. در سطح نظام آموزشی، این نقش جدید، بازطراحی برنامه های درسی، نوسازی فرآیندهای تربیت معلم و ایجاد فرهنگ سازمانی منعطف و نوآور را ضروری می سازد. این مقاله استدلال می کند که موفقیت در این گذار، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت استراتژیک برای تحقق آموزش وپرورشی انسانی، عادلانه و کارآمد در آینده است و معلم را نه در حاشیه، بلکه در قلب فرآیند یادگیری هوشمند تثبیت می کند.