تاثیر رسانه های جمعی بر دانش، نگرش و رفتار تحصیلی دانش آموزان: چالش ها و فرصت ها

رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی در دهه های اخیر به یکی از مهم ترین ابزارهای تاثیرگذار بر فرآیندهای یادگیری و تربیتی دانش آموزان تبدیل شده اند. این رسانه ها نه تنها در انتقال دانش و آگاهی نقش اساسی دارند، بلکه نگرش ها، ارزش ها و رفتارهای تحصیلی آنان را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. از یک سو، رسانه ها با ایجاد دسترسی گسترده به منابع علمی و محتوای آموزشی متنوع، فرصت های بی سابقه ای برای ارتقای کیفیت آموزش فراهم کرده اند؛ از سوی دیگر، استفاده بی رویه و غیرهدایت شده از این ابزارها می تواند منجر به افت تحصیلی، کاهش تمرکز و آسیب های روانی-اجتماعی در دانش آموزان شود. بررسی های انجام شده نشان می دهد که رسانه ها می توانند هم به عنوان یک منبع یادگیری کارآمد و هم به عنوان عاملی برای ایجاد چالش های تربیتی عمل کنند. از این رو، ضرورت دارد نقش رسانه ها در ابعاد مختلف دانش، نگرش و رفتار تحصیلی دانش آموزان به طور جامع و علمی مورد مطالعه قرار گیرد. در این مقاله مروری، با اتکا به پژوهش های داخلی و خارجی، ابتدا به مبانی نظری و چارچوب های مفهومی مربوط به نقش رسانه ها پرداخته شده و سپس پیشینه پژوهش ها مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که رسانه ها دارای دو بعد مکمل و متعارض اند: بعد مثبت آن ها شامل افزایش انگیزه یادگیری، تسهیل تعاملات آموزشی و ارتقای مهارت های شناختی است؛ در حالی که بعد منفی آن ها به افت تحصیلی، وابستگی روانی و تغییر الگوهای رفتاری منجر می شود. در نهایت، با توجه به این دوگانه، پیشنهادهایی برای استفاده بهینه از رسانه ها در فرآیند تعلیم و تربیت ارائه شده است. این یافته ها می تواند برای سیاست گذاران آموزشی، معلمان و والدین در جهت هدایت صحیح مصرف رسانه ای دانش آموزان و بهره برداری از ظرفیت های آن ها سودمند باشد.

کلیدواژه ها:

رسانه های جمعی ، شبکه های اجتماعی ، دانش آموزان ، نگرش تحصیلی ، رفتار تحصیلی ، فرصت ها و چالش ها