اثرات یادگیری فعال و مشارکتی بر افزایش خودانگیختگی و علاقه به درس در دانش آموزان

در پارادایم نوین آموزش و پرورش، گذار از الگوهای سنتی و معلم محور به سمت رویکردهای یادگیرنده محور به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل شده است. مدل های سنتی که بر انتقال یک سویه اطلاعات و نقش منفعل دانش آموز استوارند، غالبا به کاهش انگیزه، دلزدگی تحصیلی و یادگیری سطحی منجر می شوند. این مقاله علمی-ترویجی با هدف بررسی و تحلیل عمیق "اثرات یادگیری فعال و مشارکتی" بر "افزایش خودانگیختگی و علاقه به درس" در دانش آموزان تدوین شده است. یادگیری فعال و مشارکتی، به مثابه یک فلسفه آموزشی، بر درگیر کردن دانش آموزان در فرآیند ساخت دانش از طریق انجام فعالیت های معنادار، تفکر درباره آن فعالیت ها و تعامل سازنده با همسالان تاکید دارد. خودانگیختگی و علاقه به درس نیز به عنوان دو عامل کلیدی در پیشرفت تحصیلی و توسعه یادگیری مادام العمر شناخته می شوند که ریشه در ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی مانند خودمختاری، شایستگی و ارتباط دارند. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با مروری بر مبانی نظری و پیشینه پژوهشی، به تبیین سازوکارهایی می پردازد که از طریق آن ها، راهبردهای یادگیری فعال و مشارکتی می توانند این نیازهای روانشناختی را برآورده ساخته و در نتیجه، موتور انگیزش درونی دانش آموزان را به حرکت درآورند. یافته های تحلیلی نشان می دهد که اعطای حق انتخاب، ایجاد فرصت برای همکاری، طراحی تکالیف چالش برانگیز اما قابل دستیابی و استفاده از ابزارهایی مانند بازی های آموزشی، همگی به تقویت حس خودمختاری، ارتباط و شایستگی در دانش آموزان کمک کرده و به طور مستقیم به افزایش خودانگیختگی و تبدیل علاقه موقعیتی به علاقه ای پایدار و عمیق منجر می شوند. نتیجه گیری نهایی بر این نکته تاکید دارد که برای پرورش نسلی خودراهبر، خلاق و علاقه مند به یادگیری، تحول در رویکردهای پداگوژیک و حرکت به سمت فرهنگ یادگیری فعال و مشارکتی در مدارس، امری حیاتی و اجتناب ناپذیر است.

کلیدواژه ها:

یادگیری فعال ، یادگیری مشارکتی ، خودانگیختگی ، انگیزش تحصیلی ، علاقه به درس