اثر سرمایه فکری بر اثربخشی سازمانی با نقش واسطهای جامعه پذیری سازمانی (مورد مطالعه شرکت پخش البرز)

کارکنان به عنوان مهمترین منبع راهبردی و نیروی محرکه هر سازمان نقش مهمی را در جهت تحقق اهداف سازمانی ایفا می نمایند. بنابراین تصورات و نگرشهای آنان به شغلشان در کارایی و اثر بخشی سازمان اثر گذار خواهد بود. اثر بخشی سازمانی عبارت از میزانی است که یک سازمان با استفاده از منابع خاص و بدون هدر دادن منابع خود و بدون فرسوده کردن غیر ضروری اعضا و جامعه خود اهدافش را برآورده میکند. در واقع اثربخشی سازمانی، درجه نزدیکی یک سازمان به هدفهایش را نشان میدهد. به عبارت دیگر اندازه ای است که یک سازمان به اهدافش تحقق می بخشد. نتایج حاصل از بسیاری از تحقیقات درباره نقش و اهمیت سرمایه فکری در رشد و توسعه سازمانها و بعضا رشد جوامع بشری بر این نکته تاکید دارد که هیچ جامعه ای توسعه نیافته است، مگر آنکه به توسعه سرمایه های فکری خود پرداخته باشد. امروزه محققان پی برده اند که سرمایه فکری جزء ضرورتهای انکارناپذیر هر سازمانی تلقی شده و سرمایه ای بی پایان در جهت رشد و توسعه سازمانها و کشورها هستند طوری که طی نیم قرن گذشته بخش قابل توجهی از پیشرفت کشورهای توسعه یافته مرهون تحول در سرمایه فکری آنها بوده است. اگر در گذشته ،کار سرمایه و زمین عوامل اصلی تولید به حساب می آمدند امروز تغییرات فناوریها، فاکتورهای نیروی انسانی و ارتقاء سطح سرمایه فکری به عنوان عوامل رشد تلقی میشوند. در این اثنا سرمایه فکری عبارتست از تمام منابع دانش محوری که برای سازمان ارزش تولید میکنند ولی در صورتهای مالی وارد نمی شوند و شامل ابعادی همچون سرمایه ،ساختاری انسانی و مشتری میباشد. به علاوه تجارب ارزنده سازمانهای موفق و پیشرو درباره ارزش سرمایه فکری مبین اهمیت آن در سازمانهاست. آنها عظمت و بزرگی سازمان خود را به اندازه کسانی میدانند که برایشان کار میکنند محور اصلی رشد کسب و کار خود را بر مبنای کارکنان خود بنا نهاده اند انسان را سرچشمه تمامی ،خلاقیتها نوآوریها تواناییها و زیباییها میدانند و معتقدند چنانچه فضا و شرایط برای انسان شاغل در سازمان فراهم شود تواناییهای او شکوفاتر و متجلی میشود این گونه سازمانها کامیابی یا شکست سازمان یا موسسه خود را به میزان وفاداری و شایستگی نیروی انسانی مشتریان و ساختار سازمانی خود نسبت می دهند و در نهایت بر این اعتقادند که اگر سازمانی شایستگی حفظ سرمایه های فکری خود را نداشته باشد، به آرامی به افول کشیده خواهد شد. مدیریت سرمایه فکری برای موفقیت بلندمدت یک سازمان بسیار مهم تشخیص داده شده است. سازمان هایی برخوردار از مدیریت سرمایه فکری نسبت به رقبایشان عملکرد بهتری دارند. به عبارت دیگر، سرمایه فکری گروهی از دارایی های دانشی است که به یک سازمان وابسته هستند و با افزودن سازمان از طریق تعیین ذی نفعان کلیدی به طور چشمگیری در بهبود موقعیت رقابتی سازمان مشارکت میکنند. یکی از مفاهیمی که در مطالعات مدیریت در سالهای اخیر در رابطه با مدیریت منابع انسانی مطرح شده جامعه پذیری سازمانی است، جامعه پذیری سازمانی کلیدی کارآمد و موثر در یکپارچه سازی کارکنان تازه وارد در سازمان و همسویی کارکنان با سابقه با تغییرات که در سازمان رخ میدهد است. و نقش بسیار مهم در ساخت ارزش ها و نگرشهای افراد و همچنین سو گیریهای اجتماعی شان درباره بسیاری از مسائل اجتماعی دارد. هماهنگ شدن با شغل و وظیفه جدید میتواند یک گزاره دلهره آور باشد. تازه واردین در سازمان نیاز به یادگیری چگونگی انجام وظایف و همچنین دست یابی به رفتار نرمال و قابل قبول از سوی همکاران دارند. جامعه پذیری شامل تغییر مهارتهای نوین دانش تواناییها نگرشها ارزش ها و روابط و درک صحیح و چارچوبهای کاری می باشد. از طریق این فرایند فرد دانش و مهارتهای اجتماعی، فرهنگ را آموخته و با شیوه های عمل آشنا میشود و آنچه را که در سازمان مورد انتظار است را فرا می گیرد که در نتیجه، عدم اطمینان و اضطراب فرد در اوایل ورود به سازمان کم میشود از دیدگاه تلفیقی جامعه پذیری فرایند مستمری است که در آن فرد و سازمان با هم تعامل کرده و بر هم تاثیر میگذارند از یک سو فرایند یادگیری است که از آن طریق افراد ارزش ها، هنجارها، شبکههای غیر رسمی و مهارتهای مورد نیاز سازمانی را می آموزد و از سوی دیگر فرایند مدیریتی است که از طریق آن سازمان کارکنان را ملزم به اطاعت و پیروی از ارزشها قوانین و رفتارهای مورد انتظار می جامعه پذیری سازمانی به محتوای اشاره دارد که از طریق آن فرد با نقش خاص خود در سازمان سازگار می شوند. معمولا پایین بودن اثر بخشی سازمان یکی از مشکلات اصلی سازمانها بوده و میتوان گفت شرکت پخش البرز نیز از این اصل مستثنا نیست و یکی از مشکلات گریبان گیر این واحد نیز همین دسترسی به اثربخشی سازمان و جامعه پذیر نمودن سازمان و استفاده بهینه از سرمایه فکری کارکنان شاغل است. کارآیی و اثر بخشی و بهبود عملکرد از مهمترین اهداف شرکت پخش البرز محسوب می شود و این شرکت سعی در تقویت این اهداف از راههای گوناگون دارد برای رسیدن به اهداف فوق باید عوامل تقویت کننده آن شناسایی و پس از بررسی، در جهت تقویت آنها گام برداشته شود. یکی از این متغیرها مدیریت سرمایه فکری در قالب جامعه پذیری سازمانی میتواند باشد. علی رغم پتانسیلهای بسیار زیاد شاهد موانع و مشکلات فراوانی در مدیریت این سرمایه در شرکت پخش البرز هستیم، به نظر می رسد که یکی از راههای موثر برای مواجهه شدن با چالش مذکور توجه به مدیریت و رهبری شرکت پخش البرز و توسعه فرایندهای جامعه پذیری کارکنان است. با توجه به مطالب مطروحه هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر سرمایه فکری بر اثر بخشی سازمانی با نقش واسطه ای جامعه پذیری سازمانی در شرکت پخش البرز می باشد. لذا پرسش اصلی این تحقیق بر این مبنا قرار دارد که سرمایه فکری بر اثر بخشی سازمانی با در نظر گرفتن نقش واسطه ای جامعه پذیری سازمانی چه تاثیری خواهد داشت؟

کلیدواژه ها:

سرمایه فکری ، اثر بخشی سازمانی ، جامعه پذیری ، شرکت پخش البرز