مطالعه ای بر زندگانی و ابعاد علمی ابوعیسی عبدالرحمان یسار انصاری کوفی (ابن ابی لیلی)

ابوعیسی عبدالرحمان بن ابی لیلی یسار انصاری کوفی (م. ۸۳ق)، یکی از فقیهان و محدثان برجسته تابعی است که در سده نخست هجری نقش مهمی در انتقال آموزه های دینی و گسترش فقه و حدیث ایفا نمود. وی از صحابه بزرگی چون علی بن ابی طالب(ع)، عبدالله بن مسعود و ابوهریره روایت کرده و خود راویان و فقیهانی همچون شعبی و ابن شبرمه از وی بهره برده اند. ابن ابی لیلی علاوه بر جایگاه روایی، در عرصه قضاوت و فتوا نیز چهره ای اثرگذار بود و قضاوت کوفه در دوران اموی به وی سپرده شد. او به دلیل برخورداری از حافظه نیرومند، دانش گسترده و حضور در محافل علمی، در شکل گیری فقه کوفی و نیز در انتقال سنت های روایی سهمی بنیادین داشته است. با این حال، برخی اختلاف نظرها درباره دقت در نقل حدیث و آراء فقهی او میان محدثان و رجالیان وجود دارد. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی زندگانی فردی و اجتماعی ابن ابی لیلی، به واکاوی ابعاد علمی وی در حوزه های فقه، حدیث و قضاوت پرداخته و جایگاه او را در میان عالمان نخستین اسلامی تبیین می نماید. نتایج پژوهش نشان می دهد که ابن ابی لیلی از ارکان علمی کوفه و از شخصیت های اثرگذار در تکوین سنت های فقهی و حدیثی قرن نخست هجری به شمار می آید.

کلیدواژه ها:

عبدالرحمان بن ابی لیلی ، فقه کوفی ، حدیث ، قضاوت ، تابعین