اعتبارسنجی خبر موثق از نگاه علامه حلی: از مبانی نظری تا تطبیقات فقهی

خبر موثق از انواع خبر واحد در استنباط فقهی جایگاه مهمی دارد. وثاقت و فساد مذهب راوی دو رکن اصلی در خبر موثق محسوب می شود. نقش فساد مذهب راوی در سنجش اعتبار خبر موثق، همواره بحث برانگیز بوده است. علامه حلی از جمله فقیهانی است که نقش فساد مذهب را در اعتبارسنجی خبر واحد موثر دانسته است. علامه حلی از جمله پیشگامان تقسیم خبر واحد به لحاظ صفات راوی، خبر موثق را به جهت فساد مذهب راوی معتبر نمی داند و در این زمینه با دیدگاه پیشینیانی مانند شیخ طوسی اختلاف نظر دارد. با بررسی آثار علامه حلی در حوزه های اصول، رجال و فقه، به نظر می رسد در نگاه اول تناقضی بین نظریه عدم اعتبار خبر موثق و عملکرد وی در به کارگیری این نوع خبر در استنباط فقهی وجود دارد. با این حال پژوهش حاضر با تحلیل دقیق تعامل دوگانه علامه حلی با خبر موثق در قالب رویکرد سلبی و ایجابی نشان می دهد که علامه حلی نه تنها در تطبیق نظریه های اصولی و رجالی خود پایدار است، بلکه در عمل، رویه ای مشابه فقهای پیشین همچون شیخ طوسی دارد.

کلیدواژه ها:

علامه حلی ، خبر موثق ، اعتبارسنجی روایت ، فساد مذهب راوی ، ضعف سند روایت ، اعتضاد به قرائن