بررسی ارتباط جو ایمنی با استرس شغلی، خستگی شغلی و عزت نفس در کارکنان یک واحد صنعتی نظامی

زمینه و هدف: ارزیابی جو ایمنی سازمانی برای هدایت رفتار مدیریتی حیاتی است. علاوه بر جو ایمنی، عوامل روانشناختی- شغلی شامل استرس شغلی، خستگی شغلی و عزت نفس نیز بر عملکرد ایمنی افراد تاثیرگذارند. این مطالعه با هدف بررسی همزمان ارتباطات دوطرفه بین جو ایمنی و سه متغیر مذکور در یک واحد صنعتی نظامی طراحی شد.روش ها: در این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی (سال ۱۴۰۲)، ۲۰۰  نفر از کارکنان یک واحد صنعتی نظامی تهران به روش سرشماری داوطلبانه انتخاب شدند. داده ها با پرسشنامه های معتبر جو ایمنی (LSCAT دانشگاه لافبرو)، خستگی شغلی سوئدی (SOFI)، استرس شغلی (HSE) و عزت نفس روزنبرگ (SES) جمع آوری گردید. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ با آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف (بررسی نرمالیتی)، ضریب همبستگی اسپیرمن (ارتباط متغیرها) و رگرسیون خطی چندگانه (پیش بینی جو ایمنی) انجام شد.یافته ها: رابطه معکوس معناداری بین جو ایمنی و خستگی شغلی (۰/۲۵۱-=P<۰/۰۰۱, r) و جو ایمنی و استرس شغلی (۰/۵۱۵+=P<۰/۰۰۱, r) وجود دارد. به گونه­ای که جو ایمنی بالاتر با استرس کمتر مرتبط است. همچنین رابطه مستقیم معناداری بین استرس شغلی و خستگی وجود داشت (۰/۳۷۳+=P<۰/۰۰۱, r). تحلیل رگرسیون نشان داد که تنها استرس شغلی به طور قابل توجهی جو ایمنی را پیش بینی می کند (R۲ تعدیل شده=۰/۲۳۵ ,۰/۴۷=P<۰/۰۰۱, β) .در این میان عزت نفس هیچ همبستگی معناداری با سایر متغیرها نشان نداد.نتیجه گیری: بهبود جو ایمنی از طریق تقویت اولویت دهی به ایمنی و درک خطر با کاهش استرس و خستگی شغلی مرتبط است. تدوین برنامه مدیریت کنترل استرس و اجرای مداخلات تقویت کننده عزت نفس (علی­رغم عدم ارتباط در مدل نهایی) به عنوان راهکارهای مکمل برای کاهش ریسک حوادث پیشنهاد می گردد. سرمایه گذاری در برنامه های ایمنی ساختاریافته با محوریت فرهنگ سازمانی ضروری است.

کلیدواژه ها:

جو ایمنی ، خستگی شغلی ، استرس شغلی ، عزت نفس ، حادثه شغلی