بررسی میزان هوش فضایی دردانش آموزان مبتلا به طیف اوتیسم

هوش فضایی یکی از مولفه های کلیدی توانایی های شناختی است که توانایی درک، تجسم و سازمان دهی اشیاء در فضا و پیش بینی روابط بین آن ها را شامل می شود و نقش مهمی در یادگیری، حل مسائل و تعاملات اجتماعی دارد. کودکان مبتلا به طیف اوتیسم (ASD) ویژگی های شناختی و رفتاری متفاوتی دارند که می تواند عملکرد فضایی آنان را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر به صورت مروری-تحلیلی، با استفاده از منابع داخلی و بین المللی، به بررسی میزان هوش فضایی در دانش آموزان مبتلا به ASD پرداخته است.نتایج نشان می دهند که حافظه فعال به عنوان پایه ای برای پردازش اطلاعات فضایی نقش حیاتی دارد و ضعف در این حوزه می تواند توانایی حل مسائل پیچیده را محدود کند. کارکردهای اجرایی مانند مهار پاسخ، انعطاف پذیری رفتاری و کنترل توجه، مولفه های کلیدی در توانایی های فضایی به شمار می روند و اختلال در هر یک از آن ها محدودیت های قابل توجهی ایجاد می کند. همچنین ویژگی های رفتاری کودکان ASD، از جمله تمرکز بیش از حد بر جزئیات و رفتارهای تکراری، می تواند هم محدودیت ایجاد کند و هم فرصت هایی برای تقویت مهارت های فضایی فراهم آورد.پژوهش های داخلی و بین المللی نشان داده اند که مداخلات آموزشی و توانبخشی هدفمند، از جمله تمرینات حافظه فعال، کارکردهای اجرایی و بازی های آموزشی مبتنی بر واقعیت افزوده، می توانند عملکرد فضایی کودکان ASD را بهبود بخشند. مدیریت بار شناختی و ارائه محتوای آموزشی به صورت تدریجی نیز نقش موثری در افزایش کارایی حافظه فعال و توانایی حل مسائل فضایی دارد.به طور کلی، هوش فضایی در کودکان ASD یک توانایی چندبعدی است که تحت تاثیر تعامل حافظه فعال، کارکردهای اجرایی، ویژگی های رفتاری و محیط آموزشی قرار دارد. تقویت این توانایی ها از طریق مداخلات آموزشی جامع و چندبعدی می تواند زمینه ساز بهبود عملکرد تحصیلی، اجتماعی و شناختی این کودکان شود.

کلیدواژه ها:

هوش فضایی ، طیف اوتیسم ، حافظه فعال ، کارکردهای اجرایی ، انعطاف پذیری رفتاری ، مداخلات آموزشی