نقش آموزش تابآوری به دانشآموزان ابتدایی برای مقابله با استرس تحصیلی

تابآوری به عنوان توانایی سازگاری موثر با چالشها و فشارهای زندگی، در سالهای اخیر به یکی از محورهای کلیدی آموزشهایروانشناختی در مدارس تبدیل شده است. دوران ابتدایی به دلیل شکلگیری پایههای شخصیتی، شناختی و هیجانی کودکان، زمانطلایی برای آموزش مهارتهای تابآوری محسوب میشود. استرس تحصیلی که ناشی از فشارهای آموزشی، انتظارات والدین، ارزیابیهایپیوسته و همچنین رقابت میان دانشآموزان است، میتواند بر سلامت روانی و عملکرد تحصیلی کودکان تاثیر منفی بگذارد. آموزشتابآوری در این سن میتواند با ایجاد مهارتهایی نظیر خودتنظیمی هیجانی، حل مسئله، مثبتاندیشی و ایجاد شبکههای حمایتی،توانایی دانشآموزان را در مواجهه با استرس افزایش دهد .در این مقاله تحلیلی، ابتدا مفهوم تابآوری و مدلهای نظری مرتبط با آن )مدل سهبعدی، مدل حفاظت-ریسک و مدل اکولوژیکی(بررسی میشود. سپس به ویژگیهای خاص دانشآموزان مقطع ابتدایی از نظر نیازهای رشدی و روانی پرداخته و چرایی بروز استرستحصیلی در این مرحله تحلیل میگردد. بخش بعدی به توضیح راهبردهای آموزش تابآوری اختصاص دارد که شامل آموزش مهارتهایاجتماعی، تقویت خودکارآمدی، ایجاد فرصت برای تجربه موفقیت، پرورش نگرش رشد و آموزش مدیریت هیجانها میشود. همچنیننقش کلیدی معلمان، مشاوران مدرسه و خانواده در پیادهسازی موفق آموزش تابآوری مورد بحث قرار میگیرد .این مقاله نشان میدهد که آموزش تابآوری نه تنها از بروز آثار منفی استرس تحصیلی مانند اضطراب، افت انگیزه، فرسودگی تحصیلیو کاهش مشارکت جلوگیری میکند، بلکه به بهبود عملکرد تحصیلی، ارتقاء سلامت روان، افزایش شادکامی و تقویت روابط اجتماعیدانشآموزان میانجامد. در پایان، موانع و چالشهای اجرای برنامههای آموزش تابآوری در مدارس ایران از جمله کمبود منابع آموزشی،ضعف آموزش معلمان در این حوزه و فشارهای برنامهدرسی رسمی تحلیل شده و راهکارهایی برای رفع آنها پیشنهاد میگردد .

کلیدواژه ها:

تابآوری ، استرس تحصیلی ، دانشآموزان ابتدایی ، آموزش مهارتهای زندگی ، سلامت روان